Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

PRECOP 27 WHITE PAPER oraz RAPORT "ZIEMIANIE ATAKUJĄ 2022"

W ostatnich dniach ukazała się tzw. "Biała Księga" będąca efektem PRECOP27 - dwudniowej konferencja z udziałem ludzi biznesu, polityki, nauki, i sektora pozarządowego, której głównym celem było wypracowanie stanowisk wobec kluczowych kwestii światowego szczytu klimatycznego (UN Climate Change Conference 2022 – COP27).

Konferencja odbyła się w dniach 18-19 października 2022 r. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W obradach jako członkini Prezydium Rady Klimatycznej przy UN Global Compact Network Poland (UN GC to największa światowa organizacja skupiająca zrównoważony biznes) wzięła udział dr hab. Katarzyna Jasikowska, prof. UJ z Instytutu Socjologii UJ, pełniąca także funkcję Koordynatorki Rady Klimatycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.


Wymiernym efektem prac jest tzw. "Biała Księga" konferencji zawierająca najważniejsze wnioski i rekomendacje, które trafią m.in. do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, polskiej delegacji COP27, agend ONZ, samorządów terytorialnych, osób uczestniczących w PRECOP27 oraz do klimatycznych organizacji młodzieżowych.

Znaczący wkład w powstanie RECOP 27 WHITE PAPER – Polish perspective on climate issues before COP 27 wniosła także Profesor Katarzyna Jasikowska. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z fragmentem rozdziału Jej autorstwa – poniżej zamieszczamy tłumaczenie na język polski, a z oryginalnym tekstem możecie się Państwo zapoznać na stronie: White_paper_PRECOP27.pdf (ungc.org.pl):
 

Fragment RECOP 27 WHITE PAPER "Polish perspective on climate issues before COP 27"

W Polsce, w dniach 18-19 października 2022, w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach w odbył się tzw. PRECOP27 – dwudniowa konferencja z udziałem ludzi biznesu, polityki, nauki, i sektora pozarządowego, której celem było wspólne przygotowanie do szczytu klimatycznego w Egipcie (UN Climate Change Conference 2022 – COP27), tj. Sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, czyli największego światowego forum wspólnej polityki na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu. Organizatorami wydarzenia było UN Global Compact (największa na świecie inicjatywa skupiająca zrównoważony biznes, powołana przez Sekretarza Generalnego ONZ), wraz z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim.

PRECOP27 umożliwił spotkanie ludzi reprezentujących różne strony złożonych wyzwań przed którymi stoimy jako region, kraj i świat. Przykładem takiego wyzwania jest podejmowanie działań na poziomie Unii Europejskiej, zmierzających do bycia regionem z gospodarką, która w ogóle nie szkodzi klimatowi (tzw. neutralność klimatyczna) już w roku 2050. Do realizacji tak kompleksowego zadania nie jest przygotowany żaden sektor wiedzy, społeczeństwa, polityki czy gospodarki działając w oderwaniu od pozostałych. Zatem poznanie różnych punktów widzenia, wielotorowa wymiana ekspertyzy, wypracowywanie wspólnych stanowisk i wspólnie planowane działania są nieodzownym elementem współczesności.

Celem PRECOP27 było wypracowanie stanowisk wobec kluczowych kwestii światowego szczytu klimatycznego (UN Climate Change Conference 2022 – COP27). Wymiernym efektem tych prac jest „biała księga” konferencji, zawierająca najważniejsze wnioski i rekomendacje, które trafią m.in. do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, polskiej delegacji COP27, agend ONZ, samorządów terytorialnych, osób uczestniczących w PRECOP27 oraz do klimatycznych organizacji młodzieżowych. Jej przygotowanie to wysiłek mający na celu porządkowanie debaty, klaryfikację argumentów, podnoszenie świadomości i wreszcie informowanie zarówno osób uczestniczących w tym procesie, jak i szerokie otoczenie o tym, dokąd i dlaczego idziemy.

Za początek globalnych badań nad klimatem przyjmuje się 1979 rok kiedy Światowa Organizacja Meteorologiczna, Program Ochrony Środowiska oraz Międzynarodowa Rada Nauki wspólnie ogłosiły potrzebę dokładnego badania klimatu, przede wszystkim, spowodowanego działaniami ludzi wzrastającego stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze. Jednak dopiero w 1988 powołano Międzyrządowy Zespół do spraw Klimatu (IPCC), którego pierwszy raport z 1990 roku stanowił podstawę do powołania dwa lata później Ramowej Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Klimatu (UNFCC). Konwencja została przedstawiona sygnatariuszom podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro, a następnie podpisana przez 166 państw. Od 1995 roku zorganizowanych zostało 26 Konferencji COP oraz publikowano kolejnych sześć, coraz to bardziej alarmujących, raportów IPCC. Te ostatnie mają za zadanie informować polityków nt. aktualnego poziomu stężenia gazów w atmosferze na podstawie opublikowanych i szeroko uznawanych w świecie nauki wyników badań. Ich wymowa nie pozostawia wątpliwości, że mamy do czynienia z ocieplaniem klimatu spowodowanym działalnością ludzi, jednak nie wszystkich w takim samym stopniu.

W 1997 roku negocjacje doprowadziły do przyjęcia przez 41 państw Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz krajów Europy Wschodniej tzw. Protokołu z Kioto, który zobowiązywał je do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Protokół był pierwszym narzędziem wdrażania UNFCCC. Uznano, że to przede wszystkim kraje wysokorozwinięte są odpowiedzialne za obecny poziom emisji gazów cieplarnianych w atmosferze w wyniku ich dotychczasowej działalności przemysłowej. Dlatego Protokół nakładał na nie większe obciążenia. Kolejne konferencje COP przynosiły szereg impasów i niewielkie kroki naprzód, aż do przyjętego w 2015 roku, podczas COP 21 Porozumienia Paryskiego, które jest uznawane za zasadniczy przełom. Jego celem jest ograniczenie średniego wzrostu temperatury na Ziemi znacznie poniżej ° C w okresie 1750-2100 oraz dążenie do ograniczenia tego wzrostu do 1,5 ° C. Porozumienie dąży także do osiągnięcia neutralności węglowej do 2050 r. Każdy z sygnatariuszy Porozumienia Paryskiego zobowiązany jest określić swoje zobowiązania w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych i przystosowywania się do zmian klimatu. Zobowiązania wszystkich państw zostały ogłoszone przed COP21 w postaci zobowiązań dobrowolnych, a następnie w momencie ratyfikacji Porozumienia, stały się zobowiązujące i będą regularnie zwiększane. Należy tutaj podkreślić, iż zobowiązania państw mają charakter woluntarystyczny - ONZ dysponuje w tym względzie jedynie dyplomatycznymi formami nacisku. To, co jest teraz kluczowe to konkretne działania ze strony poszczególnych rządów, aby deklaracje te były realizowane. Przed kolejnym szczytem klimatycznym nie widać wielu nowych krajowych planów klimatycznych. Należy podkreślić, że każde państwo będące stroną Ramowej Konwencji ONZ ds. zmiany klimatu ma zarówno prawa jak i zobowiązania zawieranych podczas kolejnych konferencji COP. Część krajów ich po prostu nie realizuje. Warto podkreślić, że istotną rolę do odegrania w wywieraniu nacisku na realizację zobowiązań mają m.in. miasta, regiony, sektor prywatny, społeczeństwo obywatelskie ze wszystkimi organizacjami i ruchami klimatycznymi, G20, G7, dziennikarze, naukowcy i nauczyciele, a także szeroko rozumiana opinia publiczna na krajowym i globalnym poziomie, czyli wyborcy i konsumenci. Aby to jednak było możliwe, ludzie muszą rozumieć z czym mamy do czynienia jako ludzkość. Do tego potrzebna jest rzetelna informacja i edukacja wszystkich od przedszkolaków do decydentów. Hermetyczne i trudne do przebrnięcia raporty IPCC nie wystarczają. Być może dla wielu osób stwierdzenie to wydaje się banalne, niemniej brak zaangażowania w realizowanie wspólnych celów kosztem partykularnych i doraźnych interesów (np. krajowych, bądź podyktowanych skutecznym lobbingiem konkretnych grup interesów określonych sektorów gospodarki) to objaw, oprócz oczywistej chęci zysków beneficjentów realizowania polityki business as usuall, nieprzyjmowania do wiadomości z czym jako ludzkość się mierzymy, także przez elity polityczne i gospodarcze. W razie kolejnych katastrof spowodowanych ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, podnoszeniem się poziomu oceanów, czy pustynnieniem, to bogaci zarówno na globalnej Północy, jak i na globalnym Południu poradzą sobie lepiej niż biedniejsi mając zasoby do tego aby migrować, korzystać z różnorakich sieci wsparcia, czy mieć wpływ na charakter przyjmowanych planów adaptacyjnych.

Greta Thunberg zapowiedziała, że nie przyjedzie do Sharm El Sheikh. Komentatorzy podkreślają problemy z przestrzeganiem praw człowieka w regionie, chociażby w odniesieniu do społeczności LGBTQiA+, zaporowe ceny dla aktywistów klimatycznych, ewidentny greenwashing w promowaniu się przez koncern Coca-cola jako sponsora całego wydarzenia i in. Decyzję Grety Thunberg w pełni rozumiem i szanuję. Jako obywatelka uważam, że w odróżnieniu od aktywistów klimatycznych, decydenci polityczni nie mają opcji uniku, czy działania w niezgodzie z globalnym interesem publicznym, czyli muszą zrobić wszystko, aby podgrzewanie planety nie przekroczyło wyznaczonego przez świat nauki progu 1,5° C. Świat jest teraz o około 1,2° C cieplejszy w odniesieniu do ery przedprzemysłowej, a ilość CO2 w atmosferze wzrosła o 50%. Jeżeli działania zmierzające do udzielenia wymiernej pomocy finansowej najuboższym i zarazem najbardziej narażonym na negatywne konsekwencje regionom nie przyśpieszą, możemy spodziewać się wzrostu nawet rzędu 4° C. Żaden region nie pozostanie wówczas poza wpływem nakładających się na siebie kryzysów i konfliktów o wodę, żywność i miejsce do życia.

Po wszystkim co zostało powiedziane, chciałabym pozostawić Was, drodzy Czytelnicy „Białej księgi”, z pytaniem czy alternatywna rzeczywistość, czyli taka w której nie ma konferencji COP, raportów IPCC, i wszystkich dotychczasowych osiągnięć negocjacyjnych na globalnym poziomie, byłaby dla nas bardziej obiecująca od tej którą aktualnie mamy? Oto rekomendacje zmierzające do kontynuowania wysiłków, zebrane wśród uczestników PRECOP27 w Polsce – kraju, który trzykrotnie organizował konferencje COP.

Katarzyna Jasikowska
Rada Klimatyczna UN Global Compact Network Polska
 

ZIEMIANIE ATAKUJĄ 2022

Uwadze polecamy także kolejną edycję Raportu Ziemianie atakują 2022 obejmującego podsumowanie największych wyzwań środowiska naturalnego oraz reakcji Polaków i ich gotowość do ewentualnych zmian stylu życia i konsumpcji.

Dokument, który ukazał się 17 listopada br. powstał dzięki współpracy Kantar Polska, European Climate Foundation, United Nations Global Compact Network Poland oraz agencji zielonych transformacji Lata Dwudzieste. Jedną z recenzentek jest zaś Profesor Katarzyna Jasikowska – członki Rady Klimatycznej UN Global Compact Network Polska.


Jak piszą Twórcy Raportu:

"Ziemianie Atakują" jest narzędziem dla wszystkich przywódców. Przywódców w biznesie – decydentów, którzy tworzą oferty dla konsumentów. Przywódców w polityce, którzy tworzą prawo. Przywódców duchowych, którzy mają moc wzbudzenia refleksji i zmiany zachowań. Przywódców w organizacjach pozarządowych, którzy mogą dać wiedzę i wskazówki jak żyć.

W 2022 roku raport wzbogacony jest o głos 17 ekspertów w dziedzinie środowiska oraz zrównoważonego rozwoju w biznesie i instytucjach publicznych. Badanie społeczne zostało przeprowadzone na próbie 1000 respondentów z panelu Klub Kantar. Raport został zrecenzowany przez Radę Klimatyczną przy UNGC Network Poland.
 

Raport dostępny jest na stronie: Ziemianie Atakują - Pobierz raport (ziemianieatakuja.pl)