Institute of Sociology

#trzecistopienwtajemniczenia to cykl, w którym prezentujemy działalność naukową doktorantek i doktorantów Instytutu Socjologii UJ

bohaterka: mgr Patrycja Antosz
tytuł pracy doktorskiej: Mechanizm strukturalnego uchylania się od pracy

Przedmiotem badań w doktoracie jest zjawisko uchylania się od pracy w organizacjach, czyli tendencji do pracowania mniej, niż oczekuje tego przełożony. Na podstawie analizy literatury naukowej z socjologii, psychologii i ekonomii, analizy prawa pracy oraz wywiadów pogłębionych z pracownikami oraz przełożonymi stworzony został model komputerowy organizacji, w której przełożony przydziela pracownikom do wykonania różnej trudności obowiązki. Głównym przedmiotem zainteresowania są jakość i ilość pracy podwładnych, tzn. wysiłek i czas wkładany w wykonywanie obowiązków. Modele ekonomiczne od dawna wskazywały na to, że pracownicy mają dwa rodzaje przewag informacyjnych nad przełożonymi – lepiej znają swoje prawdziwe kompetencje oraz lepiej wiedzą, ile wysiłku kosztowało ich wykonanie konkretnego zadania. Symulacje modelu komputerowego pokazały, że przewaga informacyjna dotycząca kompetencji w rzeczywistości znika w czasie. Natomiast rzeczywistość może przechytrzyć obu aktorów, gdyż nie potrafią oni właściwie oszacować trudności zadań. W efekcie doprowadza to do sytuacji, w której przełożony zostaje niejako w niezamierzony sposób „oszukany” przez pracownika. Model wskazuje też na fakt, że uchylanie się od pracy oraz przepracowywanie się są dwiema stronami tej samej monety, której oś symetrii wyznaczają oczekiwania przełożonego. 

Pracując na pełny etat spędzamy na usługach pracodawcy od poniedziałku do piątku 8 godzin dziennie. To znacząca część naszego życia. Zarówno pracodawcom, jak i pracownikom często zależy na tym, aby ten czas był jak najlepiej spożytkowany. Stąd zjawisko efektywności pracy od dawna było przedmiotem zainteresowania naukowców i praktyków. Wierzę, że lepsze poznanie mechanizmu pracy pozwoli na opracowanie wytycznych, dzięki którym „wilk będzie syty, a owca pozostanie cała” – pracodawcy będą zadowoleni z wyników osiąganych przez pracowników a jednocześnie nasz work-life balance będzie na satysfakcjonującym poziomie. 

Moją pasją są podróże, dzięki którym poznaję interesujących ludzi oraz lokalne kuchnie różnych zakątków świata. W ciągu ostatnich 5 lat udało mi się zwiedzić 10 pozaeuropejskich krajów na czterech kontynentach. Na liście zostaje Australia i Antarktyda. Może w przyszłym roku… 

Mgr Patrycja Antosz jest doktorantką w Zakładzie Socjologii Gospodarki, Edukacji i Metod Badań Społecznych Instytutu Socjologii UJ. Promotorem pracy jest prof. dr hab. Jarosław Górniak.