18 lutego 2021 r.

Kilka słów o wykładzie:

Jak to się dzieje, że pomimo 30 lat starań o zbudowanie w Polsce demokracji funkcjonującej w oparciu o zasadę rządów prawa, jesteśmy świadkami powrotu najbardziej jaskrawych form nihilizmu prawnego, znieważenia konstytucji, lekceważenia prawa i świadomego, skoordynowanego niszczenia autorytetu wymiaru sprawiedliwości, w tym przede wszystkim sędziów i prokuratorów? To wielkie i trudne pytanie. Musimy je jednak zadać, jeżeli chcemy zrozumieć obecny stan rzeczy, możliwości wyjścia z sytuacji nihilizmu prawnego lub przeciwnie, jego pogłębienie. Mój wykład to próba znalezienia odpowiedzi na to pytanie. W ramach tej próby odwołam się do koncepcji prawa jako instytucji autonomicznej o historycznie i kulturowo ukształtowanym autorytecie oraz prawa ujmowanego czysto instrumentalnie, jako narzędzia, którym dysponuje władza. Odwołam się też do teorii socjologicznych dotyczących prawa oraz danych empirycznych, w tym danych statystycznych oraz wyników badań sondażowych. Wśród teorii socjologicznych szczególnie istotna wydaje się tutaj klasyczna teoria prawa Maxa Webera oraz teoria procesu cywilizacyjnego Norberta Eliasa, a także psychologiczno-społeczna teoria rozwoju moralnego Lawrenca Kohlberga. Ta ostatnia jest w moim wykładzie rozszerzona na kwestie rozwoju poznawczo-moralnego społeczeństw. Teorie te zostaną skonfrontowane z danymi empirycznymi, w tym m.in. danymi statystycznymi na temat zalewu bardzo złej jakości prawa oraz bardzo wstępnymi danymi na temat poglądów na prawo współczesnych Polaków. Podsumowaniem tego wykładu są hipotezy dotyczące ewentualnych możliwości przezwyciężenia lub pogłębienia nihilizmu prawnego.

Profesor Grażyna Skąpska

Zaproszenie Profesor Grażyny Skąpskiej na wykład

Prof. dr hab. Grażyna Skąpska prowadzi badania w dziedzinie socjologii prawa, konstytucjonalizmu oraz kryzysu i degradacji demokratycznego państwa prawa w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w szczególności w Polsce. Była laureatką konkursów NCN czy Volkswagen Stiftung, obecnie kieruje badaniami nad świadomością prawną społeczeństwa polskiego (grant NCN w programie OPUS). Wśród jej publikacji znajduje się 12 autorskich lub redagowanych książek, ponad 100 artykułów w czasopismach fachowych oraz tłumaczenia lub redakcja tłumaczeń książek z dziedziny socjologii ogólnej i socjologii prawa. Jej monografia pt. From “Civil Society” to “Europe”: A Sociological Study of Constitutionalism after Communism otrzymała w roku 2012 indywidualną nagrodę I stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Profesor Grażyna Skąpska była stypendystką Fundacji im. Alexandra von Humboldt, Wissenschaftskolleg zu Berlin, a także American Bar Foundation. Na zaproszenie odbywała wizytujące profesury m.in. w Uniwersytecie Cornell (Cornell School of Law) w Stanach Zjednoczonych, w School od Law w Uniwersytecie Nowej Południowej Walii (Sydney) w Australii, trzykrotnie w Uniwersytecie Sydnejskim (Department of Jurisprudence), wizytującym profesorem DAAD w Trewirze (Niemcy), wielokrotnym wizytującym profesorem w Międzynarodowym Instytucie Socjologii Prawa w Onati.

Pełniła liczne funkcje z wyboru w polskich i międzynarodowych stowarzyszeniach naukowych, w tym przede wszystkim była Przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Wiceprzewodniczącą Międzynarodowego Instytutu Socjologii, członkiem Komitetu Wykonawczego ISA, czy członkiem Rady Nadzorczej (Board of Trustees) amerykańskiego Stowarzyszenia Law and Society. Była także członkiem panelu ekspertów (przez trzy kadencje) w ERC (European Research Council), członkiem panelu ekspertów w Fundacji Volkswagena (przez 5 lat), a także długoletnią Przewodniczącą Konwentu Rzeczników (przedtem Zespołu Dobrych Praktyk) przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Zapraszamy Państwa do wysłuchania NAGRANIA WYKŁADU

Organizator:
Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Współorganizatorzy:
Interdyscyplinarne Centrum Analiz Społeczno-Prawnych UJ
Sekcja Socjologii Prawa Polskiego Towarzystwa Socjologicznego