W czwartek, 18 stycznia 2024 r. w Sali Kominkowej IS UJ odbyło się zapowiadane wcześniej spotkanie „Wokół książki Grzegorza Forysia i Krzysztofa Gorlacha: Rozwój jako ruch społeczny. Wykłady o ruchach społecznych i rozwoju zrównoważonym”.
Debata – pierwsza w ramach reaktywowanego cyklu Socjologia w Centrum – została zorganizowane przez Instytut Socjologii UJ i Oddział Krakowski Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Oprócz Autorów, prof. Grzegorza Forysia i prof. Krzysztofa Gorlacha, wzięli w niej udział: prof. Magdalena Mikołajczyk z Uniwersytetu Wrocławskiego (jako panelistka) oraz prof. Piotr Nowak z IS UJ (w podwójnej roli moderatora i panelisty).
Na spotkanie przybyli liczni goście: kadra akademicka, a także studentki i studenci. Autorzy rozpoczęli prezentację książki od przedstawienia jej jako podręcznika o charakterze dyskursywnym, w odróżnieniu od podręcznika prezentystycznego. W omawianej publikacji interesuje ich kategoria rozwoju zrównoważonego i ruchu społecznego. Koncepcja rozwoju zrównoważonego stanowi jeden z głównych nurtów krytyki globalizacji. Autorzy prezentują „dekalog” rozwoju zrównoważonego, obejmujący m.in. demokrację partycypacyjną, prawa człowieka, zasady sprawiedliwości. Koncepcja ta akcentuje także znacznie wartości, działanie różnych aktorów oraz ideę deliberacji.
Na tak zarysowanym tle Autorzy przedstawiają teorie ruchów społecznych. Stawiają pytanie o stopień polityczności tych ruchów i ich przenikania do zinstytucjonalizowanej polityki. Przyjazne środowisko dla funkcjonowania ruchów społecznych może stanowić system demokratyczny; ruchy społeczne mają szansę niwelować słabości demokracji poprzez budowanie debaty publicznej, upodmiotowienie społeczeństwa, świadome obywatelstwo itp. Dzięki temu mogą się rozwijać nowe formy społeczeństwa, a jakość polityki może się poprawiać. W tak szeroko zarysowanym kontekście, Autorzy przedstawiają rozwój jako ruch społeczny.
Po prezentacji książki miała miejsce ożywiona i interesująca dyskusja, w której poruszano powyższe wątki.
Opracowała dr Daria Łucka
O uczestnikach i uczestniczkach spotkania:
Grzegorz Foryś – socjolog, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Autor wielu publikacji i projektów grantowych z zakresu socjologii zmiany społecznej, socjologii polityki, socjologii ruchów społecznych i socjologii wsi. Opublikował m.in. monografie: „Dynamika sporu: protesty rolników w III Rzeczpospolitej” (2008) oraz „Gospodarstwa i stowarzyszenia agroturystyczne w Polsce: w poszukiwaniu ruchu społecznego” (2016).
Krzysztof Gorlach – profesor socjologii, wieloletni pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół problematyki socjologii wsi i rolnictwa, a także dotyczą socjologii polityki i ruchów społecznych. Jest autorem i współautorem ponad stu publikacji, m.in. monografii „Socjologia polska wobec kwestii chłopskiej” (1990), „Świat na progu domu: rodzinne gospodarstwa rolne w Polsce w obliczu globalizacji” (2001), „Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy” (2004). Członek zespołów i rad redakcyjnych wielu czasopism naukowych, m.in. „Studiów Socjologicznych”, „Rural Sociology” czy „Sociologia Ruralis”. Wieloletni prezes Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Magdalena Mikołajczyk – absolwentka nauk politycznych i socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Aktualnie kieruje Zakładem Teorii Polityki w Instytucie Politologii na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmuje się teorią polityki, polityką protestu, funkcjami opozycji politycznej w systemach demokratycznych i niedemokratycznych. Bada dyskurs polityczny z uwzględnieniem jego wizualnych aspektów. Prowadzi edukację obywatelską w różnych formach, np. jako ekspert w audycjach "Radia Kraków". Pełni funkcję wiceprezeski krakowskiego oddziału PTNP.
Piotr Nowak – socjolog, kierownik Pracowni Socjologii Struktur Społecznych w Instytucie Socjologii UJ. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki rozwoju obszarów wiejskich. W swoich badaniach zajmował się między innymi: czynnikami rozwoju lokalnego, kondycją ruchu spółdzielczego na polskiej wsi, doradztwem rolniczym, turystyką wiejską, strategiami zarządzania gospodarstwami rolniczymi, bezpieczeństwem żywnościowym, funkcjonowaniem Lokalnych Grup Działania oraz rolnictwem społecznym.
Komitet Organizacyjny Socjologii w Centrum:
- Przewodnicząca: Barbara Jabłońska
- Członkowie i Członkinie: Marcin Lubaś, Marcin Kocór, Daria Łucka