Projekt uzyskał finansowanie Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont 2020

• Kierowniczka projektu: dr hab. Paulina Polak, prof. UJ
• Członkowie i członkinie zespołu:
  dr hab. Aleksandra Wagner, prof. UJ
  dr hab. Maria Świątkiewicz-Mośny, prof. UJ
  mgr Tadeusz Rudek
• Czas trwania projektu: 2021 - 2024

Partnerzy w projekcie:

• Tampere University
• University of Ghent
• University of Turin
• University of Lisbon
• Charles University
• Nova University Lisbon
• University of Cassino and Southern Lazio
• University of Nottingham
• Finnish institute for health and welfare

Opis:

Projekt badawczy VAX-TRUST ma na celu analizę postaw osób, które się wahają lub odmawiają przyjęcia szczepień. Głównym celem projektu jest zapewnienie narzędzi oraz wsparcia dla pracowników ochrony zdrowia w kontaktach z osobami niezdecydowanymi na szczepienie. Projekt realizowany jest w Finlandii, Belgii, Polsce, Czechach, Włoszech, Portugalii i Wielkiej Brytanii.

Postawy sceptyczne wobec szczepień mają historię tak długą, jak same szczepienia. Każda kolejna szczepionka wywołuje nie tylko entuzjazm, ale i wiąże się z głosami krytyków, kwestionujących jej wartość i znaczenie dla zdrowia. Pojawiają się wątpliwości co do korzyści wynikających ze szczepień, jak również obawy dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek. Wątpliwości co do szczepień są istotnym wyzwaniem z punktu widzenia zdrowia publicznego, polityk zdrowotnych i prawidłowego funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Są one jednakże i problemem dla samych pracowników ochrony zdrowia, którzy napotykają na coraz większe bariery i wyzwania w budowaniu opartych na zaufaniu relacji ze swoimi pacjentami. Oznacza to, że pracownicy ochrony zdrowia, w tym zwłaszcza lekarze, ale i pielęgniarki czy położne, powinni być przygotowani do odpowiedzi na pytania i wątpliwości pacjentów związane ze szczepionkami.

W ramach projektu będziemy pracować nad:

1. Wyposażeniem pracowników ochrony zdrowia w aktualną wiedzę na temat wątpliwości i niechęci wobec szczepień w określonych regionach kraju oraz w perspektywie międzynarodowej.
   Wiedza na ten temat zostanie uzyskana poprzez:
   (a) krytyczny przegląd poprzednich badań dotyczących wahania się i odmowy szczepień,
   (b) badanie ilościowe z wykorzystaniem istniejących danych Eurobarometru 91,2 (n=27 524 w 28 krajach)
   (c) ilościową i jakościową analizę mediów w latach 2019- 2021
   (d) obserwacje etnograficzne i wywiady z pracownikami ochrony zdrowia i wahającymi się rodzicami.
2. Zapewnieniem pracownikom ochrony zdrowia niezbędnych narzędzi oraz wsparcia w radzeniu sobie z problemem niepewności wobec szczepień. Ten krok będzie obejmować konkretne interwencje specjalnie dostosowane do pracowników ochrony zdrowia.
3. Rozpowszechnieniem narzędzia „interwencji” wśród przyszłych pracowników ochrony zdrowia, studentów medycyny oraz pielęgniarstwa w celu poszerzenia ich wiedzy na temat badanego zjawiska.
4. Stworzeniem rekomendacji dla Komisji Europejskiej oraz władz lokalnych, dotyczących tego, jak skutecznie mierzyć się z problemem niepewności wobec szczepień.

Więcej informacji o projekcie: https://vax-trust.eu

INSPIRE "Centre of Excellence on Inclusive Gender Equality in Research & Innovation: Creating Knowledge & Engaging in Collaborative Action - INSPIRE"

Projekt uzyskał finansowanie z Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont Europa

• Kierowniczka projektu: dr Ewa Krzaklewska
• Zespół badawczy:
  mgr Ewelina Ciaputa
  dr Paulina Sekuła
  dr Marta Warat
• Czas trwania projektu: 2022 - 2026

Opis:

Celem projektu jest utworzenie Europejskiego Centrum dla Inkluzywnych Planów Równości Płci w Badaniach i Innowacjach INSPIRE (The European Centre for Inclusive Gender Equality in Research and Innovation). Centrum prowadzić będzie badania oraz analizy na temat zmiany instytucjonalnej, ze specjalnym naciskiem na procesy tworzenia, wdrażania oraz ewaluację Planów Równości Płci. Centrum składa się z czterech Knowledge and Support Hubs (Ośrodków Wiedzy i Wsparcia), które będą rozlokowane w Europie i poza nią, i które współpracować będą z ekspertami i praktykami pracującymi w instytucjach badawczych, finansujących naukę oraz przedsiębiorstwach zaangażowanym we wprowadzanie zmiany w zakresie równości płci. Będą one zaangażowane w badania na temat wdrażania zmiany instytucjonalnej i jej determinantów, z naciskiem na jej lokalny kontekst i aplikowalność wyników badań, oraz wspierać będą instytucje i organizacje w planowaniu, wdrażaniu i ewaluacji Planów Równości Płci. Ośrodki Wiedzy i Wsparcia będą takie współpracować z 24 Społecznościami Praktyków (Communities of Practice), osób zaangażowanych w instytucjach i przedsiębiorstwach na rzecz zmiany. Uniwersytet Jagielloński współtworzy Ośrodek "Widening participation".

Centrum współpracować będzie z ekspertami z całej Europy jak i tworzącymi polityki. Efektami projektu będą raporty i artykuły na temat wdrażania polityk równościowych w Europie Środkowo-Wschodniej, referaty na zagranicznych konferencjach, udział w debatach wokół tematyki. Oprócz rezultatów naukowych, projekt ma też charakter wdrożeniowy i ma na celu stworzenie praktycznych narzędzi wspierania instytucji naukowych we wdrażaniu planów równości płci.

Więcej infomacji o projekcie: inspirequality.eu

Zespół badawczy został laureatem konkursu organizowanego przez sieć NORFACE: New Opportunities for Research Funding Agency Co-operation in Europe. Uzyskał finansowanie w ramach konkursu "Democratic Governance in the Turbulent Age" 

• Kierowniczka projektu: dr Agata Dziuban
• Członkinie zespołu na UJ: 
  dr Agata Chełstowska
  dr Justyna Struzik
• Czas trwania projektu: 2020 - 2024

Opis: 

Projekt CrimScapes (CrimScapes: Navigating Citizenship in the European Landscapes of Criminalisation) bada rozpowszechniające się strategie kryminalizacji, polegające na wykorzystaniu prawa karnego, represyjnych metod jego egzekwowania oraz konstruowaniu praktyk społecznych w kategoriach (nie)legalności. Ujmuje on kryminalizację jako zjawisko będące zarówno odpowiedzią na, jak i mechanizmem napędzających, politykę strachu i niepewności dominującą obecnie w regionie Europy. Zwracając uwagę na napięcie wpisane w relację między procesami demokratycznymi a upowszechnianiem się jurydyzacji, projekt pyta o zagrożenia, jakie niesie ze sobą kryminalizacja dla partycypacyjnego charakteru demokracji. Przygląda się on także kryminalizacji jako - paradoksalnie - symptomowi i przyczynie rosnące poczucia niepewności dominującego obecnie w sferze gospodarki, życiu społecznym i polityce. Jednym z celów projektu jest próba analitycznego ujęcia motywacji, wyzwań i konsekwencji, jakie niesie za sobą kryminalizacja dla wielości aktorów i praktyk kształtujących określone krajobrazy kryminalizacji (crimscapes).

Projekt skupia na krajobrazach kryminalizacji (crimscapes), które odnoszą się do takich zjawisk jak procesy migracyjne, używanie substancji psychoaktywnych, polityki penitencjarne, praca seksualna, surogacja i prawa reprodukcyjne, tożsamość seksualna i płciowa oraz mowa nienawiści. Odwołując się do teoretycznych konceptualizacji obywatelstwa, projekt bada sposoby, na jakie grupy i jednostki nawigują w skryminalizowanych kontekstach, wykorzystując swoją sprawczość by renegocjować własne prawa, domagać się uznania, politycznej reprezentacji i sprawiedliwszej redystrybucji.

Projekt realizowany jest przez międzynarodowe konsorcjum czterech uczelni:

• Humboldt-Universität zu Berlin (Niemcy)
• Université Paris Saclay (Francja)
• University of Helsinki (Finlandia)
• Uniwersytet Jagielloński (Polska)

Więcej informacji o projekcie: https://www.euroethno.hu-berlin.de/de/forschung/projekte/crimscapes

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (OPUS)

• Kierowniczka projektu: dr hab. Maria Światkiewicz-Mośny, prof. UJ
• Czas trwania projektu: 2021 - 2025

Opis:

Polacy na poziomie deklaratywnym wysoko cenią zdrowie jako wartość, ale równocześnie nie radzą sobie z należytym dbaniem o nie. Wyniki badań jasno pokazują, że zdrowie pozostaje jedną z najistotniejszych wartości, a zdrowy styl życia jest tym najbardziej przez Polaków preferowanym. Niemniej tak pozytywne deklaracje nie przeszkadzają dorosłym Polakom przeznaczać znacznej części osobistego budżetu na papierosy, używki i inne niezdrowe praktyki. Podobnie jest w przypadku dzieci – mimo deklarowanej wiedzy o szkodliwości np. nadmiaru cukru i soli, nadal w ich diecie obecnych jest dużo słodyczy, chipsów i żywności przetworzonej. Badania realizowane na zlecenie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pokazują, że ten problem nie dotyczy tylko Polaków - aż połowa Europejczyków doświadcza bowiem różnorakich problemów zdrowotnych. Z czego wynika taki stan rzeczy? Przede wszystkim z niskiego kapitału zdrowotnego, przez który rozumiemy wiedzę na tematy związane ze zdrowiem, umiejętność komunikowania informacji z nim związanych oraz krytycznej oceny kierowanych do nas komunikatów odnoszących się do zdrowia (np. suplementów diety) oraz orientację na przyszłość (czyli aktywność i świadomość, że obecne zachowania zdrowotne są ważne dla osiągnięcia wysokiej jakości życia). Jego brak w połączeniu z niską świadomością zdrowotną skutkuje gorszym zdrowiem i częstszymi hospitalizacjami. Problem ten został zauważony przez WHO, która od wielu lat nawołuje do rozwoju kompetencji zdrowotnych i tworzenia przestrzeni do dyskusji na ten temat. W szczególności dzieciństwo i okres dojrzewania powinny stanowić intensywny czas rozwoju kapitału zdrowotnego i nabywania kompetencji zdrowotnych. W połączeniu z działaniami na rzecz rozwijania zdolności krytycznego myślenia powinny umożliwiać podejmowanie najlepszych decyzji pozwalających na prowadzenie zdrowego trybu życia.

Proponowany przez nas projekt dotyczy rozwijania kapitału zdrowotnego oraz kompetencji zdrowotnych uczniów szkół podstawowych. Zadania badawcze zakładają po pierwsze przygotowanie systematycznego przeglądu literatury na temat narzędzi do pomiaru kompetencji zdrowotnych. Następnie analizie zostaną poddane programy szkolne i podręczniki. Zadamy pytania o to, czego uczą się o zdrowiu uczniowie w szkołach podstawowych, w jakim kontekście przedstawiana jest wiedza, czy podręczniki zachęcają do dbania o zdrowie, czy raczej straszą chorobami, oraz o to jakie tematy nie są poruszane. Następnym krokiem będzie adaptacja i walidacja testu badającego poziom kompetencji zdrowotnych oraz krytycznego myślenia dotyczącego zdrowia polskich uczniów oraz przeprowadzenie badań na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie uczniów z klas 6-8. Zgromadzony materiał zostanie skonfrontowany podczas badań w szkołach z opiniami i doświadczeniami nauczycieli, pedagogów, szkolnych higienistek i uczniów. W toku realizowanych badań zidentyfikowane i opisane zostaną zarówno treści, jak i metody nauczania. Badacze odwiedzą również wybrane szkoły, żeby przyjrzeć się sposobom spędzania wolnego czasu na przerwach, produktom sprzedawanym w szkolnych sklepikach i automatach.

Akronim projektu "LIGHT" ma z jednej strony podkreślać istotę edukacji w procesie budowania kapitału zdrowotnego i kompetencji zdrowotnych, z drugiej wskazywać kierunek na drodze do lepszego stanu zdrowia społeczeństwa jako całości. Diagnoza, która będzie wynikiem prac projektowych może stać się podstawą do zbudowania programów edukacyjnych rozwijających kompetencje zdrowotne.

Więcej informacji o projekcie: light.project.uj.edu.pl

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierowniczka projektu: mgr Jowita Baran
• Czas trwania projektu: 2023 - 2026

Opis:

Naród, tożsamość narodowa – to enigmatyczne pojęcia, które nieustannie słyszymy z ust polityków, publicystów czy dziennikarzy. Często używane stają się sloganem, nad którym coraz mniej się zastanawiamy, coraz rzadziej poddajemy w refleksję to, co właściwie znaczą? A przecież jesteśmy częścią narodowej wspólnoty, a każdego dnia wiele drobnych, niezauważanych przedmiotów, takich jak pieniądze, których używamy, nieustannie nam o tym przypomina.

W naukach społecznych obecny jest nurt badań, który podejmuje refleksję nad materialnymi wymiarami reprodukowania i podtrzymywania tożsamości narodowej. Dotychczas znacznie większym zainteresowaniem cieszyły się przedmioty niezwykłe, takie jak dzieła sztuki, pomniki czy zabytki. W ostatnich latach badacze coraz chętniej skupiają się na przedmiotach tak codziennych i zwykłych, jak m.in. ubrania. Mimo wszystko jednak chętniej naukowa uwaga skupiała się na ekstremalnych przejawach „zaangażowanej odzieży” – najczęściej, na gruncie Europy, ale także i Polski – bada się odzież patriotyczną lub wiązaną ze skrajną prawicą.

W projekcie chcę docenić i poddać naukowej refleksji zaobserwowane przeze mnie nowe formy zaangażowanej odzieży, które od kilku lat zyskują coraz większą popularność w Polsce. Tego rodzaju garderobę cechuje charakterystyczna treść – nadruki, kolory, aplikacje, hafty – nawiązujące do społecznych tematów istotnych dla określonych grup społecznych bądź zbiorowości osób. Kategoria ta zwraca uwagę na udział nieożywionych, zwykłych przedmiotów – ubrań – w społecznych, narodowotwórczych i tożsamościowych procesach. Zaangażowaną społecznie odzieżą może być właściwie wszystko; w zaplanowanych badaniach wyróżniam cztery zidentyfikowane „style” takich ubrań: patriotyczne (jak koszulki z nadrukiem Husarii lub symbolem Polski Walczącej), feministyczne (jak maseczka ochronna z czerwoną błyskawicą), tęczowe (m.in. tęczowe torby) i antyfaszystowskie (jak bluza z trzema wpisanymi w okrąg strzałami skierowanymi w dół). Jednocześnie w projekcie jestem uważna na mniejsze „mikrotrendy” z odmienną tematyką, które mogą pojawiać się na ubraniach.

W projekcie chcę odpowiedzieć na pytanie: jaka jest rola zaangażowanej odzieży w procesach praktykowania, konstruowania tożsamości zbiorowych w sytuacjach codziennych jak i odświętnych, czyli podczas manifestacji, marszów i protestów. Interesuje mnie w jakiej relacji pozostają te praktykowane tożsamości zbiorowe w stosunku do tożsamości narodowej. Co szczególnie istotne, badania pokazują, że ubranie może, nawet wbrew intencjom noszącego objawiać się w reakcjach i odpowiedziach, jakie wywołuje. Wskazuje to na niejednoznaczność i wielość możliwych interpretacji odzieży, również w procesach podtrzymywania narodu. Co ciekawe, Polacy mają długie tradycje wykorzystywania w przeszłości odzieży, którą w projekcie nazywam zaangażowaną. W odniesieniu do narodowych procesów warto zwrócić uwagę na żałobne suknie noszone po upadku Powstania Styczniowego i kolorowe krawaty noszone przez bikiniarzy na przekór komunistycznej władzy.

Moje badania pozwolą na eksplorowanie niedocenionych dotychczas kwestii tożsamości narodowej z lub za pomocą przedmiotów materialnych. Wyniki mogą stanowić także przyczynek do dyskusji związanych z odpowiedzią na pytanie: kim jako Polacy jesteśmy?. Badania na temat roli zaangażowanej odzieży mogą nie tylko pomóc zdiagnozować społeczne animozje na poziomie tożsamości narodowej, ale także wskazać drogi, które pozwolą, przynajmniej częściowo, zmniejszyć ich destrukcyjną rolę dla wspólnoty narodowej.

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierowniczka projektu: mgr Alina Doboszewska
• Czas trwania projektu: 2022 - 2026

Opis:

Po okresie stalinowskim w ZSRR nastąpiła pewna liberalizacja stosunków społeczno-politycznych. Dzięki temu w latach 60. XX wieku mogła pojawić się w Ukrainie grupa młodych twórców, nazwanych później „szistdesiatnikami”, którzy starali się wyrażać opinie niezależne od dominującej linii komunistycznej partii. Na początku byli to głównie pisarze i artyści, stopniowo grono dysydentów poszerzało się, ale nigdy nie przeszło w ruch masowy. Przyczyną tego była silna opresyjność totalitarnego systemu w ZSRR i wszechwładza służb bezpieczeństwa KGB, tym bardziej że po okresie pewnej „odwilży” nastąpiło ponowne wzmożenie represji. Mimo tego dysydenckim działaczom udawało się prowadzić podziemną działalność kulturalną i wydawniczą. Głównym jej kierunkiem była walka o przestrzeganie podstawowych praw człowieka, w tym prawa do rozwoju kultury narodowej i dążenia do niezależności państwowej Ukrainy. Wielu z nich, przeważnie mężczyzn, otrzymywało wieloletnie wyroki więzienia lub łagru. Sytuacja kobiet była odmienna – musiały stawiać czoło codziennej rzeczywistości i dokuczliwym represjom, wspierać uwięzionych członków rodziny, zdobywać środki do życia i wychowywać dzieci, które również doświadczały prześladowań. To kobiety odpowiadały za organizacyjną stronę dysydenckiej działalności, prowadziły podziemne wydawnictwa, kontaktowały się z zachodnimi dziennikarzami itp. Ich działalność jest jednak niedoceniana i niezauważona, pozostają w cieniu, za plecami swoich mężów i braci.

Celem projektu jest odtworzenie doświadczenia biograficznego kobiet należących do ukraińskiego środowiska dysydenckiego w kontekście życia codziennego i działalności opozycyjnej, z uwzględnieniem specyfiki społeczno-kulturalnej Ukrainy w systemie totalitarnym ZSRR. Do jego realizacji zastosowana zostanie metoda historii mówionej. Przeprowadzone zostaną wideowywiady autobiograficzno-narracyjne z uczestniczkami tego ruchu. Analiza wywiadów pozwoli na ustalenie profili biograficznych badanych osób, ich wzorców i autorytetów, trajektorii i przemian biograficznych. Ukazane będą sytuacje związane z działaniami oporu wobec władzy opresyjnej oraz tworzenia sieci wsparcia społecznego, w zakresie „upłciowienia” praktyk oporowych, zwłaszcza w powiązaniu z codziennym życiem. Istotne to będzie szczególnie w kontekście rozważań na temat tego, w jaki sposób w podejmowanych przez dysydentki strategiach oporu zacierał się podział na przestrzeń publiczną i prywatną, i czy wpływało to na zwiększenie skuteczności ich działań. Ponieważ wiele osób z tego pokolenia już nie żyje, pod uwagę zostaną wzięte także dokumenty, wspomnienia i listy z epoki, co pozwoli ukazać problem na szerszym tle.

Zjawisko ukraińskiego ruchu dysydenckiego, pomimo dość szczegółowo zbadanej jego historii, do tej pory nie doczekało się opracowań socjologicznych, szczególnie dotyczących roli kobiet. Dzięki temu projektowi możliwe będzie wypełnienie istotnej luki w historii społecznej totalitarnych systemów Europy Wschodniej, pozwoli on też na nowo spojrzeć na zagadnienie zmiany społecznej. Ukazanie doświadczenia ukraińskich dysydentek może być znakomitym punktem wyjścia do dalszych badań w zakresie oporu i wsparcia społecznego oraz funkcjonowania przestrzeni publicznej i prywatnej w warunkach politycznej opresji, ukaże także odmienność doświadczeń w zależności od płci społecznokulturowej. Zebranie materiału badawczego w formie wideowywiadów daje również możliwość popularyzacji tematyki dla szerszego grona odbiorców, np. w postaci filmu dokumentalnego.

Zbadanie oporu stosowanego przez ukraińskie dysydentki może znaleźć kontynuację także w badaniach dotyczących współczesnej sytuacji w tym kraju – roli kobiet w ukraińskiej rewolucji 2014 r. oraz oporze stawianym agresorom podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej. Szczególnie istotna jest rola kobiet w ruchu wolontariackim podczas wydarzeń na Majdanie i w pierwszych latach wojny. Ten zryw społeczeństwa obywatelskiego umożliwił zaistnienie zmiany społecznej, dla której zbadania i opisania trafne wydają się kategorie oporu i dominacji, a także sieci wsparcia społecznego tworzonych przez wolontariuszki.

Projekt uzyskał finansowanie z Komisji Europejskiej w ramach programu Horizon Europa

• Kierowniczka projektu: dr Marta Warat
• Członkinie zespołu na UJ:
  dr Inga Hajdarowicz
  dr Barbara Ostafińska-Molik
  dr Paulina Sekuła
• Czas trwania projektu: 2023 - 2026

Opis:

Projekt DEMOCRAT (Education for Responsible Democratic Citizenship) stanowi odpowiedź na wyzwania, z jakimi zmaga się obecnie demokracja w państwach europejskich. Jego celem jest spojrzenie na jeden z obszarów umożliwiających wzmocnienie zaangażowania w społeczeństwo obywatelskie i praktyki demokratyczne, jakim jest edukacja. Zbadanie istniejących podejść, praktyk i sposobów uczenia o demokracji i obywatelstwie stanie się punktem wyjścia dla opracowania programów służących rozwojowi kompetencji obywatelskich uczniów i uczennic oraz stworzenie narzędzi wspierających innowacyjne praktyki edukacyjne w zakresie globalnego obywatelstwa i poszanowania różnorodności kulturowej, zrównoważonego rozwoju, praw człowieka, równości płci, kultury pokoju i niestosowania przemocy. Programy oraz narzędzia zostaną przygotowane za pomocą podejścia partycypacyjnego, wspólnie z przedstawicielkami i przedstawicielami szkół, organizacji pozarządowych, instytucji działających w obszarze edukacji, władz lokalnych oraz uczennicami i uczniami i ich rodzicami. Zaproponowane programy oraz narzędzia wspierające uczenie dla demokracji zostaną przetestowane w lokalnych projektach edukacyjnych realizowanych w szkołach, a szczególna uwaga zostanie zwrócona na ich skuteczność w nabywaniu kompetencji demokratycznych i wspieraniu kształtowania tożsamości europejskiej.

W ramach projektu zostaną utworzone w każdym partnerskim kraju laboratoria innowacji (Living Labs), czyli przestrzenie diagnozowania, projektowania i testowania rozwiązań, narzędzi oraz rekomendacji wspierających realizację edukacji dla demokracji. Living Lab ma stwarzać okazję do dyskusji i dzielenia się wiedzą oraz rozwiązaniami, jak również dostarczać wsparcia w realizacji zajęć z zakresu edukacji dla demokracji, realizowanej między innymi w ramach przedmiotów Wiedza o społeczeństwie, Historia i teraźniejszość, Historia czy programów profilaktyczno-wychowawczych.

Procesy wymiany doświadczeń, wzajemnego uczenia się, a także włączenie się do toczącej się debaty nad wizjami odpowiedzialnego obywatelstwa i edukacji dla demokracji zostaną wzmocnione poprzez organizację międzynarodowego Living Labu, którego funkcjonowanie będzie wsparte przez - zaprojektowaną specjalnie do tego celu interaktywną platformę cyfrową Agorę.

Projekt realizowany jest w konsorcjum 10 partnerskich instytucji:

• Universitat De Barcelona | Spain (UB), Coordinator
• NOTUS | Spain
• Tallinn University | Estonia (TLU)
• Helsingin Yliopisto | Finland (HY)
• Hochschule Dusseldorf | Germany (HSD)
• Uniwersytet Jagiellonski | Poland (UJ)
• Dublin City University | Ireland (DCU)
• Foundation for Global Governance and Sustainability | Belgium (FOGGS)
• Stichting International Parents Alliance | Netherlands (IPA)
• European Universities Continuing Education Network | Belgium (EUCEN)

Więcej informacji o projekcie: https://democrat-horizon.eu/

Tytuł projektu: Exclusion and Inequality in Late Working Life: Evidence for Policy Innovation Towards Inclusive Extended Work and Sustainable Working Conditions in Sweden and Europe” – EIWO

Nazwa konkursu: Working Life Related Challenges 2019, Type of grant: Programme Grants, Focus: Working Life​

Instytucja finansująca: Swedish Research Council for Health, Working Life and Welfare (Forskningsrådet för hälsa, arbetsliv och välfärd – Forte)

Termin realizacji projektu: 01.07.2019 – 30.06.2025 (72 miesiące)

Koordynator projektu na UJ: Jolanta Perek-Białas, prof. UJ (Instytut Socjologii, Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ)

Koordynator całego projektu: Prof. Dr. Andreas Motel-Klingebiel, Linköping University, Szwecja

Partnerzy:

• The University of Sheffield
• Universität Vechta
• Institut für Gerontologie
• Technische Universität Dortmund
• Jagiellonian University Krakowa

Projekt EIWO ma na celu identyfikację rozwiązań jak i ich ewaluację, które mogą mieć znaczenie dla ograniczenia wykluczenia jak i zapewnienia równego udziału różnych grup społecznych na przestrzeni całego życia w życiu zawodowym (m.in. promowanie idei uczenia się przez całe życie, elastycznych form pracy, promowania idei dłuższej aktywności zawodowej itp.).

Projekt ma pięć celów:

• Dostarczyć nowej wiedzy na temat szans i ograniczeń wydłużania życia zawodowego poprzez badanie natury, przyczyn i efektów wykluczenia oraz nierówności w Szwecji i Europie ze szczególnym uwzględnieniem środowiska pracy jako ważnego kontekstu dla odchodzenia z rynku pracy (pracodawcy)
• Ocenę wpływów politycznych, instytucjonalnych i korporacyjnych na nierówności szans zatrudnienia i możliwości uczenia się przez całe życie oraz poziomu zabezpieczeń i ich wpływu na trajektorie pracy w okresie około emerytalnym
• Zrozumienie jak wczesne lata życia wpływają na późniejsze nierówności i utrudnienia w zatrudnieniu
• Przekazanie rekomendacji dla polityki społecznej i dla pracodawców w celu włączania i wspierania osób na rynku pracy do kontynuowania aktywności zawodowej
• Zaproponowanie polityk minimalizujących ryzyka pojawiające się w ciągu życia, aby zmniejszać wykluczenie oraz nierówności w późniejszym życiu zawodowym

Więcej informacji na temat projektu można znaleśź na stronie: http://www.eiwoproject.org/

The project is funded under the Erasmus+ Programme – Higher Education.

• Duration: 2021 - 2024

The project Fashion & Food synergy for sustainability focuses on the common trends that interest both sectors and their needs for aware and new skilled professionals.

Partners in project:

• Università Cattolica del Sacro Cuore
• Jagiellonian University
• ISEM - Universidad de Navarra
• Radboud University Nijmegen
• Steirische Wirtschaftsförderungsgesellschaft
• Altromercato
• Acción Laboral
• Envolve Entrepreneurship

Jagiellonian University project team:

• Professor Marta Smagacz-Poziemska - Principle Investigator
• Professor Ewa Kopczyńska
• Dr Anna Szwed

Objectives of the project

1. Update competencies of BA/MA students to the actual and perspective needs of the fashion &food sectors and to their increasing convergence, concentrating on the key issue of circular economy, sustainability communication, and tools for digital media analysis and visual analysis, with a cultural and interdisciplinary approach.
2. Adapting university courses and teachers' practices to future trends of fashion&food synergies, with a quick response to skills' needs, including soft and digital skills.
3. Developing community competencies in the same fields, by transferring content, methods and tools to continuous training for various target (young entrepreneurs and start-uppers, public managers, professionals in local businesses, etc.).

Project’s background

Fashion and food are mature sectors all over Europe. Nevertheless, they are still a strong part of our economy, in their different segments: luxury and mass production.

Key background elements are:

• The value of the two sectors for the European economy, based on quality as a strategic lever, in comparison with other world economies
• The cultural and economic impact on other sectors (tourism, art, cultural services)
• The peculiarity of the material content of the two sectors, source of cultural and economic added value.

Many studies demonstrate that cultural industries foster micro- and macro- regeneration processes at the urban level: in response to adverse macroeconomic circumstances, local manufacturing has progressively shifted to material cultural production that requires locally-specific knowledge as a point of differentiation in global markets; valorising craft competences and linking urban hubs with productive (agricultural and textile) districts, urban food and fashion remain a privileged field of urban economic development.

As for the central sustainability issue, we see that fashion&food show many examples of common problems and are directly involved in finding solutions together.

At academic level, these two sectors are traditionally kept separate from each other. Combining the knowledge about the two sectors seems very promising if we want to create new job opportunities in cultural/ creative urban industries.

All in all, we want to explore the pedagogical challenges of teaching in this space, combining a sociological critical approach to cultural industries with the need of providing innovative ideas and skills for the near future.

More about the project: https://centridiricerca.unicatt.it/modacult-la-ricerca-fashionfood-for-sustainability

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki w ramach programu TRANS-ATLANTIC PLATFORM (T-AP) FOR SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES

• Kierowniczka projektu: prof. dr hab. Krystyna Slany
• Członkinie zespołu na UJ: 
  dr hab. Magdalena Ślusarczyk, prof. UJ
  dr Ewa Krzaklewska
  dr Anastasiya Stelmakh
• Czas trwania projektu: 2022 - 2025

Opis:

Pandemia COVID-10 stanowi jedno z największych wyzwań ostatnich lat w zakresie zdrowia publicznego, które ma szerokie konsekwencje ekonomiczne i społeczne dla jednostek, rodzin i wspólnot na całym świecie. Wyniki badań wskazują, że jego skutki dotykają w dużej mierze kobiet pogłębiając już istniejące nierówności społeczne. Dla wielu kobiet migracja są jedną ze strategii radzenia sobie z ryzykami społecznymi i nierównościami. Tymczasem w trakcie pandemii, restrykcje związane z mobilnością i w obrębie rynku pracy utrudniały migracje zarobkowe, wykonywanie pracy opiekuńczych, obniżały poczucie bezpieczeństwa i jakość życia kobiet-migrantek. Sytuacja ta miała negatywne skutki szczególnie dla kobiet pracujących w kluczowych sektorach rynku pracy, otrzymujących niskie wynagrodzenie, pracujące w ramach prekaryjnych umów czy w sektorze pracy nieudokumentowanej. Zamknięcia (lockdown), zamykanie granic i kontrole policyjne to kontekst rosnącej przemocy i wyzysku ze względu na płeć, zwłaszcza w przypadku kobiet o niepewnym statusie prawnym lub ograniczonych zasobach.

GEN-MIGRA to projekt, który ma szansę poszerzyć wiedzę na temat marginalizacji doświadczanej przez kobiety-migrantki oraz podejmowane przez nie strategie radzenia sobie w tych nowych warunkach. Projekt charakteryzuje podejście transnarodowe, przekrojowe i porównawcze, dzięki któremu możliwa będzie pogłębiona analiza wpływu pandemii wpłynął na transnarodowe wzorce mobilności kobiet w kontekście zróżnicowanych krajowych reakcji na obecny kryzys. Ramy koncepcyjne obejmują analizę intersekcjonalną nierówności, sprawstwa oraz znaczenie zasobów w ramach strategii adaptacyjnych.

Naszym celem jest zbadanie, w jaki sposób imigrantki stawiły czoła nowym trudnościom, jakie strategie oporu czy szukania nowych rozwiązań pojawiły się w związku z pandemią, szczególnie te związane z ich sytuacją na rynku pracy, oraz jakie miały one konsekwencje dla ich życia rodzinnego. Projekt GENMIGRA skupi się na analizie sytuacji kobiet migrantek w krajach o zróżnicowanych rozwiązaniach w zakresie polityki społecznej w zakresie zabezpieczeń społecznych, a mianowicie w Brazylii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Polsce, Hiszpanii i Portugalii. Dokumentując międzynarodową mobilność kobiet w tych krajach, skupimy się na empirycznie ugruntowanej analizie wpływu krajowych polityk na sytuację kobiet-migrantek, jak i wsparcia ze strony społeczności lokalnych.

GEN-MIGRA wykorzystując perspektywę intersekcjonalną, skupi się na doświadczeniach migrantek w sytuacji pandemii, odpowiadając na dwa kluczowe pytania badawcze:

1. Jakie wymiary nierówności pojawiły się lub pogłębiły w przypadku kobiet migrantek podczas pandemii COVID-19 i jaką rolę odegrały polityki krajowe oraz wsparcie ze strony społeczności lokalnych w tym kontekście?
2. Jakie były wprowadzane rozwiązania w zakresie polityk publicznych opartych na dowodach w celu długotrwałego wsparcia kobiet-migrantek, zwłaszcza kobiet narażanych na ryzyko wykluczenia społecznego czy marginalizację, z naciskiem na polityki włączania w rynek pracy i zakresie zabezpieczenia społecznego?

Rezultaty projektu z jednej strony służyć będą społeczności naukowej poprzez opracowanie nowych ram teoretycznych do badania tej tematyki, a także stworzenie unikalnego zestawu danych empirycznych dotyczącego doświadczenia kobiet-migrantek, składającego się z pogłębionych wywiadów z ponad 130 imigrantkami. Co znaczące, nasze badanie na celu stworzenia rekomendacji dla post-pandemicznych polityk migracyjnych i społecznych. Zebrane przez nas dane na temat sytuacji kobiet-migrantek w niskoopłacanych, prekaryjnych sektorach rynku pracy i wpływu ich statusu w krajach imigracji, stanowią kluczowy wkład w rozwój lokalnych, krajowych oraz ponadnarodowych polityk uwrażliwionych na sytuację kobiet. Tym samym, projekt ma szansę wpłynąć na sytuację kobiet migrantek narażanych na ryzyko wykluczenia społecznego czy marginalizację, także poprzez współpracę z organizacjami działającymi na rzecz wspólnot migrantów w czterech krajach w celu rozpowszechnienia wyników projektu.

Więcej informacji o projekcie: genmigra.org

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierowniczka projektu: mgr Katarzyna Słaby
• Czas trwania projektu: 2019 - 2024

Opis: 

Choroba nowotworowa zdołała wytworzyć wokół siebie swoistą mitologię, podtrzymywaną i opowiadaną na różne sposoby w ramach rozmaitych praktyk społecznych – medycyny, oddolnych działań pomocowych, literatury czy mediów. Rak, cesarz wszystkich chorób, jak określa to popularne studium, stanowi nie tylko poważne wyzwanie na gruncie konkretnej biografii, ale również dla najbliższego otoczenia osoby chorującej, jej lekarzy, aż wreszcie – całego społeczeństwa. W tym sensie rak jest zarówno intymnym doświadczeniem, jak i społecznym wyzwaniem, na które powinna odpowiedzieć nie tylko medycyna wraz z jej postępem w dziedzinie onkologii, ale również my jako społeczeństwo. Tak, jak lekarz uczy się jak postępować z chorobą, tak całe społeczeństwo powinni uczyć się postępowania i rozumienia tych, którzy chorują.

Choroba nowotworowa, pozostając w skomplikowanych relacjach z czasem odmierzana jest przez różne momenty i punkty w czasie. Właściwie, mimo norm określonych na gruncie onkologii, nigdy nie można mówić o pełnym wyleczeniu. Taką właśnie ambiwalentną grupą jest społeczeństwo remisji, którego doświadczeniem interesuje się niniejsze badanie. W Polsce obecnie żyje prawie 990 tysięcy osób z rozpoznaną w ciągu ostatnich 15 lat chorobą nowotworową, w tej licznej grupie znajdują się zarówno osoby będące w trakcie leczenia, jak i te, które znajdują się właśnie w remisji choroby. Biorąc pod uwagę trendy epidemiologiczne grupa ta będzie się stale powiększała, co oznacza gęstniejącą zbiorowość osób podejmujących się ponownej organizacji życia po zaleczonej chorobie nowotworowej, różnicowanie się ich sytuacji, wyborów i w konsekwencji – towarzyszących temu narracji. Aby umożliwić wstępne rozpoznanie tych narracji, autorka badań powołuje się na rozróżnienie wprowadzone przez Arthura Franka - narracja restytucji i narracja poszukiwania. Ta pierwsza zbieżna jest z paradygmatem biomedycyny zgodnie z którym mówienie o chorobie przypomina mówienie o naprawionym ciele, które po zaleczaniu wraca do normy, bez żadnych refleksji na temat komplikacji czy kompleksowości tego doświadczenia. Narracja poszukiwania z kolei staje się możliwością wypowiedzenia się o swojej chorobie z perspektywy własnej biografii, nie tylko celowości medycyny jakim jest po prostu wyjście z choroby.

Prezentowany projekt celuje w rozpoznanie sposobów narratywizowania doświadczenia choroby i bycia w remisji na przykładzie dwóch stowarzyszeń pacjenckich – „Amazonek” (kobiet po zaleczonym raku piersi) oraz „Gladiatorów” (mężczyzn z doświadczeniem raka prostaty). Badania te będą miały charakter badań terenowych, polegających na pogłębionych wywiadach i obserwacji uczestniczącej. Stowarzyszenia te prezentują odmienne, pod względem genderowym doświadczenia, natomiast jednym z celów podejmowanego badania jest sprawdzenie, czy ma to wpływ na to, który z analitycznie dobranych na tym etapie sposobów narracji staje się w niej dominujący i w jakim kontekście. Wcześniejsze badania bowiem dowodzą, że to, w jakich okolicznościach opowiadane jest doświadczenie choroby i życia w remisji ma znaczenie dla wyboru konkretnego typu narracji – inaczej relacjonuje się historię czy herstorie choroby w indywidualnym wywiadzie, inaczej w ramach grupy czy w kontaktach z nowymi pacjentkami, gdzie pewne trudne fakty były ukrywane.

Oznacza to, że społeczeństwo remisji jest nie tylko ambiwalentne względem swojego usytuowania w ramach opozycji zdrowy/chory, ale również wobec oczekiwanych od nich postaw i narracji, które raczej mają nieść nadzieje na wyzdrowienie aniżeli oddawać pełnię tego swoiście liminalnego stanu. Możliwość przyjrzenia się tym narracjom punktu widzenia dwóch różnych chorób – raka prostaty i raka piersi oraz w wymierzę indywidualnym i grupowym dostarczyć może bardzo cennego materiału w na temat życia po chorobie nowotworowej i zaświadczać o złożoności tego doświadczenia.

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierowniczka projektu: mgr Edyta Tobiasiewicz
• Czas trwania projektu: 2020 - 2025

Opis:

Przemiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie rewolucjonizują charakter organizacji zawodowych. Organizacje te, ulegają licznym przekształceniom m. in. za pośrednictwem nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych, a także dzięki powszechnemu dostępowi do wiedzy. Obecnie można także zaobserwować generalną tendencję w odchodzeniu od gospodarki opartej na przemyśle, w stronę gospodarki opartej na wiedzy. Choć tak skonstruowane społeczeństwo, rodzi możliwości równomiernej dystrybucji cenionych dóbr, to jednocześnie sprzyja powstawaniu nierówności nowego typu.

Liczne opracowania naukowe dowodzą, że organizacje zawodowe, wpisujące się w model gospodarki opartej na wiedzy, nie są neutralne płciowo (Jansen 1989, Faulkner i Lie 2007, Primo i Khan 2003). Płeć wciąż więc stanowi jedną z ważnych kategorii w oparciu o którą dochodzi do różnicowania doświadczeń kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Różne analizy pokazują, że gospodarka oparta na wiedzy jest kontekstem, w którym kobiety podlegają cyfrowemu wykluczeniu, zaś klasyczne wzorce nierówności nie tracą na znaczeniu (zob. też: Leszczyńska, Skowronek 2019). Jednocześnie, zachodząca technologizacja organizacji pracy, dewaluuje znaczenie pracy fizycznej, związanej z tradycyjnymi wzorcami męskości, i podkreśla znaczenie wiedzy (do której dostęp posiadają także kobiety). Paradoksy te, kwestionują dotychczasowy porządek społeczny, i umożliwiają tworzenie inkluzywnych miejsc pracy.

Przykładem organizacji nowego typu, wewnątrz których może dochodzić do rozpowszechniania nowych wzorów relacji społecznych, wpisujących się w model gospodarki opartej na wiedzy, będących elementem społeczeństwa informacyjnego, są startupy technologiczne.

Celem proponowanych badań jest poznanie wzorów kobiecości i męskości, produkowanych i reprodukowanych w innowacyjnych organizacjach zawodowych – startupach technologicznych. Badania polegać będą na przeprowadzeniu obserwacji uczestniczących oraz indywidualnych wywiadów z osobami zaangażowanymi w działalność startupów technologicznych.

Rezultaty badań pozwolą udzielić odpowiedzi na pytanie, czy startupy technologiczne wraz z ich instytucjonalnym otoczeniem, jako innowacyjne organizacje zawodowe, stanowią przestrzeń, w której są podejmowane praktyki prowadzące do rozpowszechniania nowych wzorów płciowych, znacznie bardziej inkluzywnych i równościowych. Opracowanie wyników, opisujących strategie skutecznego radzenia sobie z trudnościami, które pojawiają się w doświadczeniach badanych osób, daje możliwość upowszechnienia rozwiązań niwelujących nierówności w miejscach pracy oraz komercjalizację wiedzy. Ponadto wyniki projektu mogą zostać wykorzystane w projektowaniu licznych strategii i polityk publicznych, ukierunkowanych na zrównoważony rozwój, likwidację nierówności społecznych i przeciwdziałanie dyskryminacji w miejscu pracy.

Projekt realizowany w ramach Centrum Behavior in Crisis Lab. Program Strategiczny Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

Współpraca:

• Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie
• Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie

Porozumienie o współpracy zostało zawarte w dniu 13 marca 2023 roku w Krakowie.

Konsorcjum projektu badawczego:

• Rafał Barański (Zastępca Dyrektora ROPS w Krakowie)
• Agata Cebera (dr UJ, WPiA, prawo administracyjne)
• Jakub Firlus (dr UJ, WPiA, prawo administracyjne)
• Marcin Kocór (prof. UJ, metodologia badań ilościowych)
• Katarzyna Ornacka (prof. UJ, WF, socjologia stosowana i praca socjalna)
• Marzena Samek (Z-ca Dyrektora ds. pomocy specjalistycznej)
• Barbara Worek (prof. UJ, WF metodologia badań jakościowych)
• Wioletta Wilimska (Dyrektor ROPS)
• Witold Kramarz (Dyrektor MOPS)

Ekspert: Alex Altshuler (dr University of Haifa, Faculty of Social Welfare and Health Sciences, School of Social Work)

Koordynacja projektu: dr hab. Hubert Kaszyński, prof. UJ

Badaczki w projekcie:

• Karina Melnyk
• Olga Maciejewska

Instytucje pomocy społecznej wobec zagrożeń oraz kryzysów humanitarnych

W centrum zainteresowania otwartej grupy badawczej – posiadającej wieloletnie doświadczenie współpracy edukacyjnej, wdrożeniowej oraz badawczej w obszarze szeroko rozumianej pracy socjalnej i pomocy społecznej – są instytucje pomocowe skonfrontowane z koniecznością metodycznego reagowania w sytuacjach zagrożeń oraz kryzysów humanitarnych.
 

Perspektywa uważności na traumę

Projektowane badanie partycypacyjne oparte jest na podejściu trauma-informed (uważności na traumę), które zakłada stopniowe (niekiedy mimowolne, bezszelestne) przekształcanie się organizacji: od stanu posiadania wiedzy o znaczeniu traumy dla formowania i dynamiki relacji pomocowych, poprzez wyposażania pracowników w nowe kompetencje, aż do wpisywania w kulturę instytucji wypracowanych standardów pracy z klientem doświadczonym przez – potencjalnie traumatyzujące – kryzysy humanitarne.

Cele badania

Celem głównym projektowanego badania jest opracowanie wytycznych dla polityki gotowości na wypadek sytuacji kryzysowych oraz ograniczenie ryzyka związanego z katastrofami humanitarnymi.

Cele szczegółowe badania są związane z wypracowywaniem:

• metodologii diagnozowania zasobów instytucji umożliwiających rozwój zgodny z perspektywą uważności na traumę,
• narzędzi ewaluacji procesu przekształcania instytucji zgodnie z podejściem trauma-informed,
• założeń dla superwizji pracy socjalnej i innych zawodów pomocowych prowadzonej w podejściu trauma-informed,
• wskazań dla pomocy i pracy socjalnej dla osób doświadczonych przez kryzysy humanitarne,
• rekomendacji dla podmiotów kształcących pracowników sektora pomocowego.

Współpraca badawcza

Partycypacyjny charakter badań (obejmujący formułowanie szczegółowych celów, metod, wyników badania oraz wniosków) zakłada współpracę Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie, Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie oraz kluczowych partnerów społecznych. Grupa badawcza usytuowana jest w ramach Centrum Behaviour in Crisis Lab Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wymiar aplikacyjny badania

Badania mają wymiar aplikacyjny, wspierają edukację, profesjonalizację oraz superwizję pracy socjalnej oraz innych zawodów pomocowych poprzez obserwację, reflektowanie oraz moderowane procesów zachodzących w instytucjach pomocowych w związku ze świadczeniem pomocy osobom doświadczonym przez kryzysy humanitarne. Istotą tego działania jest redukcja potencjalnej re-traumatyzacji klienta korzystającego z ze wsparcia pomocy społecznej.

Zob. Nagranie przybliżające projekt badawczy

Projekt finansowany z Programu Horyzont 2020 w ramach tematu „Wspieranie organizacji badawczych we wdrażaniu Planów Równości Płci”.

Projekt jest koordynowany przez Centrum Badań nad Kobietami i Gender (CISRDe) na Uniwersytecie w Turynie we Włoszech. Międzynarodowym projektem kieruje prof. Cristina Solera (socjolożka z Wydziału Kultury, Polityki i Społeczeństwa, członkini CIRSDe).

Na UJ projekt realizują wspólnie Instytut Socjologii i Dział ds. Bezpieczeństwa i Równego Traktowania – Bezpieczni UJ. 
 

• Członkowie i członkinie zespołu na UJ:
  dr Paulina Sekuła - kierowniczka projektu z ramienia Instytutu Socjologii UJ
  dr Ewa Stoecker - kierowniczka projektu z ramienia Działu ds. Bezpieczeństwa i Równego Traktowania Bezpieczni UJ
  prof. dr hab. Małgorzata Grodzińska-Jurczak (Wydział Biologii)
  prof. dr hab. Stanisław Kistryn (Pełnomocnik rektora UJ ds. współpracy w ramach Una Europa; WFAiIS)
  dr hab. Anna Zachorowska-Mazurkiewicz (WZiKS).
  Małgorzata Grodzińska-Jurczak
  Katarzyna Jurzak
  Aleksandra Migalska
• Czas trwania projektu: 2021 - 2025

Instytucje partnerskie w projekcie:

• CTAG – Automotive Technology Centre of Galicia, Hiszpania
• Uniwersytet Jagielloński, Polska
• Munster Technological University, Tralee, Irlandia
• National Research Council of Italy (CNR), Włochy
• University of Belgrade - School of Electrical Engineering, Serbia
• Uniwersytet Gdański, Polska
• University of Turin’s Research Center for Women's and Gender Studies (CIRSDe), Włochy - koordynator projektu

Działania w projekcie, realizowane przez multidyscyplinarny zespół, wspierać będzie Rada Doradcza złożona z przedstawicieli władz publicznych oraz odpowiednich autorytetów o międzynarodowej renomie przyczyniając się do wprowadzenia znaczących zmian w instytucjach wdrażających plany równości płci.

Kontakt:

• dr Paulina Sekuła (Instytut Socjologii UJ, e-mail: paulina.sekula@uj.edu.pl)
• Ewa Stoecker (Dział Bezpieczni UJ, e-mail: ewa.stoecker@uj.edu.pl)

Więcej informacji o projekcie: www.mindthegeps.eu oraz https://twitter.com/mindthegeps_eu

Power of Imaginaries. Performativity of Sociotechnical Imaginaries in the process of energy transition in China and Taiwan

Projekt uzyskał finansowanie z Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• KierowniK projektu: mgr Tadeusz Rudek
• Czas trwania projektu: 2022 - 2025

Opis:

Podróż na zachód 西遊記 to XVI wieczna klasyka powieść literatury chińskiej. Traktuje ona o legendarnej misji mnicha buddyjskiego Xuanzanga, który wyruszył z dworu dynastii Tang w kierunku Półwyspu Indyjskiego w poszukiwaniu korzeni buddyzmu i wiedzy. To arcydzieło klasycznej literatury chińskiej łączy elementy narracji z synkretyczną wiedzą na temat buddyzmu, taoizmu i innych religii i systemów filozoficznych obecnych w Chinach. Pięć wieków później wciąż możemy obserwować tam hybrydyzację obcych i rodzimych idei w takich choćby zjawiskach jak chiński socjalizm czy chińska cywilizacja ekologiczna. Dziś w czasach dynamicznego rozwoju Państwa Środka, podróż na zachód niekoniecznie oznacza przyjęcie zachodnich modeli rozwoju. Tym razem Chiny mogą po raz kolejny zaoferować „proch” reszcie świata. Według raportu ONZ ludzkość musi podjąć natychmiastowe kroki w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery (United Nations Enviroment Programme, 2019). Chiny i Tajwan proponują własne rozwiązanie globalnego kryzysu, dlatego też postulowane badania podejmują zadanie przybliżenia tego modelu z perspektywy socjologicznej.

Głównym celem badań jest określenie wpływu socjotechnicznych imaginariów na możliwe ścieżki transformacji energetycznej w dwóch podobnych i zarazem odmiennych regionach Azji, Chińskiej Republice Ludowej i bardziej liberalnej Republice Chińskiej (Tajwan). Takie wnioski poprzedzić musi identyfikacja i porównanie właśnie socjotechnicznych imaginariów, rozumianych jako kolektywnie pożądane lub odrzucane wizje przyszłości (Jasanoff, Kim, 2015, Tidwell, Tidwell, 2018). Wyobrażenia te związane są z rozwojem technologii i mają niepoślednie znaczenie polityczne, wpływając na kwestie władzy, alokacji kapitału i praktyk społecznych. Odbijają się w nich nie tylko dokumenty strategiczne, ale także produkty popkultury i ludzkie narracje. Choć mocno zakorzenione w obecnym kontekście, wybiegają ku przyszłości, próbując kontrolować to, co nieznane.

W ramach projektu zostaną zrekonstruowane socjotechniczne imaginaria na temat przemian energetycznych zachodzących w obu społeczeństwach, a ich podobieństwa i różnice zostaną przeanalizowane. Ważnym elementem projektu będzie próba stworzenia modelu kluczowych zasobów, takich jak wiedza, wartości, technologia i prawo, które kształtują wybór ścieżki transformacji energetycznej w Chińskiej Republice Ludowej i na Tajwanie. W ramach projektu analizie zostaną poddane literatura naukowa z zakresu tej tematyki, polityka i strategie rządowe. Uzupełnieniem będą wywiady z 16 pracownikami naukowymi z uniwersytetów w Chinach i Tajwanie.

Projekt będzie pomocny w sformułowaniu odpowiedzi na pytanie o przyszłość sektora energetycznego. Odpowiedzi na te pytania są szczególnie ważne w czasach, gdy w świetle szybko rosnących zmian klimatu większość kluczowych państw i organizacji międzynarodowych, takich jak Unia Europejska czy ONZ, zastanawia się nad przyszłością energii. Innym ważnym wkładem w rozwój socjologii jako dyscypliny naukowej będzie opracowanie narzędzi badawczych, które umożliwią lepsze rozpoznanie socjotechnicznych imaginariów, a także opracowanie modelu przydatnego do prowadzenia takich badań. Dodatkowym wkładem w rozwój dyscypliny będzie odczytanie teorii Ulricha Becka na temat refleksyjnej modernizacji w kontekście transformacji energetycznej w Chinach i na Tajwanie.

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (OPUS)

• Kierowniczka projektu: dr hab. Marta Smagacz-Poziemska, prof. UJ
• Czas trwania projektu: 2021 - 2026

Opis:

„Chcę po prostu, żeby życie wróciło do normalności” - powtarzali ludzie na początku 2021 roku. “Odbudować, ale lepiej” oświadczali eksperci i światowi liderzy, traktując pandemię Covid-19 jako szansę tyleż na pobudzenie gospodarki, ile nadanie jej zrównoważonego charakteru w obliczu pogłębiającego się kryzysu ekologicznego. Wyniki ankiet World Economic Forum-Ipsos z początku tego roku pokazują jednak, że 54% mieszkańców naszego globu spodziewa się, że ‘normalność’ sprzed pandemii powróci w czasie najbliższych 12 miesięcy, 6% sądzi, że tak się już stało, zaś 8% nie spodziewa się, żeby kiedykolwiek do tego doszło. Sytuacja w Polsce wygląda podobnie, gdyż 46% respondentów ma nadzieję, że ‘normalne’ życie powróci w czasie najbliższych 12 miesięcy, 10% żyje w przekonaniu, że ‘normalność’ powróciła, zaś kolejne 10% uważa, że to się nigdy nie stanie.

Duże miasta to miejsca, w których pandemia doprowadziła do największych zastojów w ‘normalnym’ biegu spraw. Globalna urbanizacja sprawia ponadto, że odgrywają one istotną rolę w osiągnięciu zrównoważonego rozwoju. Lockdown zaś uniemożliwił lub poważnie ograniczył rutynowe czynności oraz podważył powszechnie obowiązujące zasady, rytmy i geografie miejskiego życia. Oglądaliśmy więc miasta pozbawione miejskiego życia, w których zamarła mobilność mieszkańców, opustoszały tętniące życiem publiczne place, zamknięte zostały lub przeszły w sferę działań online instytucje i organizacje społeczne. Teraz rozpoczyna się następny etap pod hasłem „powrotu do normalności”. Czym jednak jest ta ‘normalność’ w przypadku dużych miast? Czy to wezwanie do reprodukcji praktyk życiowych? Jeśli nie, to jak przyszłość miast może wyglądać? Jakie rysują się horyzonty lokalnych zmian (jaka może/powinna/musi być miejska normalność), wytwarzanych i wcielanych w codziennym życiu? Przyjmując jako punkt wyjścia ontologie społecznej (potencjalnej) sprawczości, zakładamy, że każda zmiana społeczna to efekt interakcji między codziennymi rutynami i ich kulturalnymi i politycznymi wykładniami. Istnieje rodzaj zakładanej oczywistości codziennych działań (jak poruszamy się po mieście, co robimy w sąsiedztwie, gdzie pozwalamy chodzić dzieciom bez opieki, jak spędzamy wolny czas, itd.), choć wynika ona z materialnych i symbolicznych zasobów, z których korzystamy, uzupełniając je znajdującymi się pod ręką skryptami przeszłych, aktualnych i przyszłych czynności, (re)produkowanymi w formie kulturowych reprezentacji (literatura, projekty artystyczne, sztuki użytkowe, utwory i formaty massmedialne, filmy, itd.) i dyskursów naukowych. Współtworzą one nasze pragnienia, motywacje i wyobrażenia o możliwościach i ograniczeniach. Programy polityczne wskazują cele i wartości, sięgając po przedstawienia przeszłości, aktualności i przyszłości oraz określając ich prawne i infrastrukturalne uwarunkowania. Ale ludzie postępują tak, jak sami zdecydują, kierowani przyzwyczajeniami czy pragnieniami i motywacjami, czy też starają się osiągnąć swoje cele innymi sposobami. Kolejne obostrzenia najlepiej pokazały znaczenie codziennej rutyny, kiedy zawodziły praktyki ‘normalnego’ życia, zarazem dowodząc ludzkiej kreatywności.

W tym projekcie stawiamy trzy istotne pytania: 1) jak w obliczu doświadczeń czasu epidemii i możliwych ograniczeń, miejskie wspólnoty wyobrażają sobie ‘normalne’ życie? 2) jak polityczne i kulturowe przedstawienia przeszłości, tu i teraz oraz przyszłości kształtują możliwe scenariusze miejskiego życia? 3) a jak scenariusze przyszłości wyłaniają się w bieżącym życiu miejskim?

Żeby odpowiedzieć na te pytania, zweryfikujemy podziały między dyscyplinami, łącząc teorie i pojęcia z nauk społecznych (socjologia, ekonomia, geografia) i studiów kulturowych (antropologia, performatyka, języki i literatury) w porównawczych badaniach trzech miast, które przedstawiają trzy odmienne typy miejskości sprzed pandemii. Poddamy analizie takie wybrane praktyki, jak spędzanie wolnego czasu, troszczenie się o sprawy sąsiedztwa, zaangażowanie na rzecz społeczności czy mobilność, a także zasady ich zmian, jeśli do takich doszło. Przeprowadzimy systematyczny przegląd badań i prac na temat życia miejskiego po pandemii, etnograficzne badania terenowe, analizy użytecznych scenariuszy przeszłości i obrazów przyszłości w lokalnych programach politycznych, sztuce, instytucjach kultury i mediach (także w mediach społecznościowych, podejmujących tematy lokalne). W każdym mieście zrealizujemy ponadto interwencje w nurcie spekulatywnego dizajnu, żeby zaobserwować spontaniczne scenariusze, wyłaniające się w procesie kwestionowania ‘normalnych’ praktyk miejskich.

Projekt powinien przynieść następujące efekty: 1) pogłębione analizy i interpretację postpandemicznych zmian w polskich miastach poprzez pryzmat codziennych praktyk miejskich oraz ich politycznych i kulturalnych wykładni, 2) ustalenia na temat etycznych aspektów „powrotu do normalności” w życiu miejskim, poczynione w toku prowadzonych badań, 3) nowe teoretyczne i metodologiczne narzędzia, sprawdzające się w nakierowanych na praktykę transwersalnych badaniach miejskich transformacji. Przyjmą one postać artykułów naukowych i cyklu webinariów, a także serii podcastów dla zainteresowanych tą problematyką niespecjalistów.

Projekt uzyskał finansowanie Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont Europa we współpracy z Ministerstwem Nauki i Technologii, Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL)

Projekt prowadzony w ramach Capturing Invisible LAB

• Kierownik projektu: Tadeusz Rudek (tadeusz.rudek@uj.edu.pl)
• Członkowie i członkinie zespołu:
  dr hab. Aleksandra Wagner, prof. UJ (aleksandra.wagner@uj.edu.pl)
• Czas trwania projektu: 2024 - 2027

Partnerzy w projekcie:

• Uniwersytet Jagielloński
• Rijksuniversiteit Groningen (lider konsorcjum)
• University of Zaragoza
• University of Valladolid
• University College London (UCL)
• Max Planck Institute for Chemistry
• Peking University
• Tsinghua University
• Southern University of Science and Technology
• Beijing Institute of Technology

Opis:

Projekt badawczy PANTHEON Pathways to(wards) carbon neutrality for climate, environment, health and socio-economic co-benefits ma na celu mastworzenie modelu scenariuszy i ścieżek rozwoju prowadzących do netutralności klimatycznej w Chinach i Unii Europejskiej, Wyniki posłużą wsaprciu polityk publicznych w takich obszarach jak środowisko, zdrowie, społeczeństwo czy ekonomia.

Projekt PANTHEON kładzie szczególny nacisk na:

1. Modelowanie ścieżek do neutralności klimatycznej: PANTHEON opracuje zaawansowany model, który ma uwzględniać aktualne technologie, polityki i wyzwania społeczne. Wspólnie z kluczowymi interesariuszami, projekt przeanalizuje konkretne opcje transformacji w kierunku neutralności węglowej.
2. Wzajemne uczeniu się i współpracy pomiędzy naukowcami z nauk społecznych i technologicznych w UE i ChRL. Projekt PANTHEON umożliwia partnerom konsorcjum oraz zidentyfikowanym interesariuszom wspólny proces uczenia i poszukiwania najlepszych rozwiązań służących dekarbonizacji gospodarki. Dzięki temu PANTHEON integruje nauki ścisłe, społeczne i humanistyczne oraz interesariuszy, tak aby opracować wspólne zalecenia dla polityk dekarbonizacyjnych na wielu poziomach ,jak i w ramach globalnych łańcuchów dostaw.

Projekt PANTHEON ma ambicję przyczynienia się do osiągnięcia celów klimatycznych obu regionów, dzięki innowacyjnemu i interdyscyplinarnemu podejściu do modelowania ścieżek prowadzących ku neutralności klimatycznej.

Zespół z Uniwersytetu Jagiellońskiego jest odpowiedzialny za stymulowanie i monitorowanie refleksyjności procesu modelowania, w tym takżewłączenie interesariuszy (naukowców z obszarów nauk społecznych i ścisłych, związków zawodowych, przemysłu, NGOs i aktywistów). Polski zespół koordynuje także pracę Rady Doradczej projektu oraz jest odpowiedzialny za krytykę procesu i założeń modelu.

Więcej informacji o projekcie: strona www (wkrótce)

Projekt finansowany ze środków programu Horyzont Europa Unii Europejskiej, projekt typu Research and Innovations Actions

• Kierowniczka projektu: dr hab. Ewa Kopczyńska, prof. UJ
  Członkini zespołu: dr Barbara Ostafińska-Molik (Instytut Pedagogiki UJ)
• Czas trwania projektu: 2022 - 2026

Opis:

Projekt Food systems transformation towards healthy and sustainable dietary behaviour (PLAN’EAT) służy wypracowaniu rekomendacji i narzędzi zmiany ku bardziej zrównoważonym i zdrowym nawykom żywieniowym. Jego częścią są wielosektorowe, wieloaspektowe i wielodyscyplinowe badania w całej Europie, która będą podstawą identyfikacji kluczowych czynników wzorów żywieniowych i wypracowania skutecznych rozwiązań, przekładających się na poprawę konsumpcji żywności w Europie.

Badanie realizowane są w konsorcjum 24 partnerów, w tym uniwersytetów, jednostek badawczych i edukacyjnych, think-tanków i innych podmiotów. Polski zespół bierze udział w pracach badawczych oraz odpowiedzialny jest za zbudowanie i prowadzenie Living Labu, czyli przestrzeni diagnozowania, kreowania i testowania rozwiązań dla systemu żywnościowego. Polski Living Lab będzie się koncentrował na wzorcach żywieniowych dzieci i młodzieży.

Więcej informacji o projekcie: http://planeat-project.eu/

Projekt finansowany ze środków programu Erasmus+

• Kierowniczka projektu: dr Justyna Struzik
• Czas trwania projektu: 2022 - 2025

Opis:

The PrEcIOUS project aims to promote an unbiased Higher Education (HE) community, characterized by a culture capable of counteracting invisible homophobia or transphobia and promoting a culture of differences; to produce a cultural change, not working only with the specific group, but acting on the structural reasons that caused this discomfort, overcoming the concept of «their inclusion» with «plurality»; to empower students and, more in general, the entire university community in order to become unbiased citizens.

The general objective of the project is to promote an unbiased HE community characterized by a culture capable of counteracting prejudices and phenomena such as homophobia or transphobia and promoting a culture of differences. The project addresses HEIs as a system that is not particularly well equipped in providing students with solid responsible and active citizenship competences and those tools that help them become unbiased citizens. The project’s aim is to produce a strong cultural change, not working only with the specific group or office, but acting on structural reason and perspectives of meaning, empowering students not to be influenced bygender and sexual stereotypes and prejudices.

Specific Objectives:

• To create awareness at HEIs community level about the concept of invisible homophobia, which is internalized and concerns oneself.
• To define an unbiased community of citizens for sustainable societies, who are self-aware of stereotypes and prejudices concerning LGBTQIA+ people.
• To address the reinforcement of competences of HEIs’ students as necessary transformative means towards the building of a more inclusive HE environment.
• To provide HEIs staff, including academics and managerial and administrative ones, with practical guidelines oriented at intervention proposals on how to make their HEIs more accessible and inclusive considering issues related to sexual orientation, gender identity and gender expression and promoting the culture of differences.

The Project’s Results:

• A Report on the invisible homophobia and its impact on HEIs communities’ life. It contains desk research, lexicon glossary, empirical qualitative research.
• A Framework on transversal skills for the unbiased community of sustainable citizens, organized in 5 competencies areas (Literacy, Stereotypes and Prejudice, Intersectionality, Societies, and Communication).
• An Implicit bias test that measures prejudices and personal bias, according to three different levels (green/no homophobia, orange/low homophobia, red/high homophobia).
• A digital platform, as an international and virtual community of practice among HEIs, for the reinforcement of competencies of HEIs’ students as necessary transformative means towards the building of a more inclusive HE environment.
• A Training Package for an unbiased HE community, composed of online pills, COIL, in-presence training, and short-term (5 days) mobility for active training.
• HEIs’ Guidelines – Vademecum on how to build HEI communities based on the concept of “plurality”.
• HEIs’ Action Plans for proyect’s sustainability.
• Memorandum of Understanding signed by rectors: for the proyect’s sustainability: European unbiased HEI communities.

Więcej informacji o projekcie: https://preciousproject.eu/

Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierownik projektu: mgr Radosław Nawojski
• Czas trwania projektu: 2021 - 2025

Opis:

Trwające już pół dekady Ogólnopolskie Strajki Kobiet i Czarne Protesty wniosły świeży powiew do sztuki uprawiania ulicznego protestu i sposobów przeżywania obywatelstwa. Odbywające się w ich ramach wydarzenia jak zablokowanie miasta muzyczno-taneczną manifestacją, wystawianie spektaklu z okien czy stworzenie lasu transparentów, to niespotykane wcześniej w Polsce formy masowego oporu. Niosą one za sobą możliwość intensyfikacji oraz pluralizacji krajobrazu współczesnego sprzeciwu. Połowa dekady bezprecedensowych i masowych protestów wokół praw reprodukcyjnych wyraźnie pokazują, że obywatelstwo nie jest neutralnym statusem, ani abstrakcyjnym pojęciem. W trakcie Strajków Kobiet i Czarnych Protestów stawiane są wyraźne żądania polityczne odnoszące się do praw obywatelskich i człowieka. Zastane prawa stanowią przestrzeń negocjacji a nawet wypowiadania posłuszeństwa, jak miało to miejsce w trakcie wydarzeń w 2020 roku, gdy demonstracje odbywały się w czasie pandemicznych obostrzeń.

Wydarzenia w ramach Czarnych Protestów i Strajków Kobiet stają się soczewką, która skupia w sobie codzienne problemy i wyzwania życia w określonej wspólnocie politycznej. Jednocześnie dają one impuls do tworzenia nowych podmiotowości indywidualnych i zbiorowych. Powstające w ich ramach przestrzenie oporu i podejmowane akty politycznego wpływu redefiniują klasyczne znaczenia przypisywane obywatelstwu, dostarczają nowego słownictwa oraz kategorii dla definicji „ja-obywatelka”. Nadawane mu znaczenia daleko wykraczają poza relację między jednostką a państwem, pojawiają się odwołania do międzynarodowych czy ponad narodowych instytucji. Obywatelstwo jest konstytuowane w tych walkach, a wraz z nim poszerzana jest obywatelska wyobraźnia, coś co jeszcze nie tak niedawno zdawało się niemożliwe, staje się nagle realne w wielotysięcznym proteście.

Celem tego empirycznie ugruntowanego badania jest eksploracja oraz opis procesów doświadczania i (re)definiowania obywatelstwa w kontekście masowych mobilizacji w ramach trwających od 2016 roku w Polsce Strajków Kobiet i Czarnych Protestów. Ten aktywny od pół dekady ruch społeczny wobec ograniczania prawa do aborcji jest kluczowym zjawiskiem mobilizacji obywatelskich w Polsce, jak również przez wykorzystywany repertuar działań w szerszej skali globalnych ruchów feministycznych.

Zaplanowany proces badawczy prowadzący do realizacji celu projekt, ma charakter nowatorski, zarówno biorąc pod uwagę sposoby gromadzenia materiałów empirycznych o działaniach zbiorowych, jak i włączenie badanych osób do współtworzenia przestrzeni prezentującej różne narracje „świadka” o niedawnych wydarzeniach. Odbędzie się to poprzez gromadzenie i analizowanie publicznie dostępnych materiałów z wydarzeń demonstracyjnych odbywających się w wielu miejscowościach oraz regionach Polski, wywiady narracyjne z osobami uczestniczącymi w protestach z silną reprezentacją osób pochodzących z mniejszych miejscowości lub tych pozostających poza medialnym centrum oraz socjologiczną analizą zebranych materiałów. W rezultacie zostanie opisana najnowsza historia mobilizacji społecznej na rzecz praw kobiet, które w jednym miejscu zgromadzi liczne wystąpienia demonstracyjne, wygłaszane na nich przemówienia, skandowane hasła oraz zdjęcia i materiały wideo. Z kolei analiza zebranych materiałów przyczyni się do głębszego poznania i opisu współczesnych doświadczeń obywatelstwa oraz zidentyfikowania głównych barier wpływających na poczucie przynależności do wspólnoty politycznej i zaangażowania obywatelskiego, jak i charakterystyki aktów podejmowanych celem wywarcia wpływu na otaczającą rzeczywistość.

Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki (PRELUDIUM)

• Kierowniczka projektu: mgr Idalina Odziemczyk-Stawarz
• Opiekun naukowa projektu: dr hab. Jolanta Perek-Białas, prof. UJ
• Czas trwania projektu: 2020 - 2025

Opis:

Obserwowany w ostatnich latach wzrost odsetka osób uchylających się od realizacji szczepień obowiązkowych oraz utrzymujący się zbyt niski odsetek osób korzystających z dobrowolnych szczepień uzasadniają pogłębianie namysłu nad społecznym podłożem zachowań zdrowotnych za jakie można uznać m.in. szczepienia. W kontekście zagrożenia epidemicznego związanego z pandemią COVID19 wypracowywanie rozwiązań mających na celu zwiększenie popytu na szczepienia i wytworzenie odporności populacyjnej na choroby zakaźne stało się głównym problemem światowego zdrowia publicznego.

W związku z tym, główny cel projektu stanowi odpowiedź na pytanie, w jaki sposób podejmowanie różnych decyzji wobec szczepień dobrowolnych wiąże się z rozumieniem zjawiska szczepień oraz jaki wpływ wywierają na te kwestie doświadczenia biograficzne związane ze zdrowiem i dotyczący zachowań zdrowotnych przekaz międzygeneracyjny pomiędzy członkami sieci rodzinnej.

Badanie składa się z trzech kluczowych elementów. Pierwszym z nich jest rekonstrukcja reprezentacji społecznych – rozumianych jako systemy idei, wartości, myśli, obrazów i wiedzy, którymi dzielą się członkowie społeczności – oraz mechanizmów ich tworzenia w sieciach rodzinnych osób podejmujących różne decyzje dotyczące szczepień. Drugi obejmuje identyfikację nieracjonalnych i sprzecznych elementów w procesie postrzegania szczepień. Trzecim elementem jest analiza zmian społecznych reprezentacji szczepień i związanych z nimi zachowań zdrowotnych. Połączenie analizy powyższych zagadnień pozwoli to na lepsze zrozumienie zjawiska korzystania ze szczepień oraz na wypracowanie podejścia do tworzenia związanych z nim interwencji publicznych tak, aby uwzględniały one perspektywę osób, wobec których są one podejmowane oraz powiązania z etapem życia, na którym się znajdują.

Aby osiągnąć ten cel w badaniu postawiono następujące pytania badawcze:

1. Jakie reprezentacje społeczne szczepień funkcjonują w grupach osób podejmujących różne decyzje wobec szczepień?
2. Jak społeczne reprezentacje szczepień są kształtowane w ramach sieci rodzinnej?
3. Jakie nieracjonalne i sprzeczne elementy reprezentacji społecznych szczepień mogą w kontekście polskim stanowić element wpływający na podejmowanie decyzji wobec szczepień?
4. Jak społeczne reprezentacje szczepień i związane z nimi wzorce zachowań zdrowotnych zmieniają się w grupach osób podejmujących różne decyzje wobec szczepień?

Do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania wykorzystana zostanie perspektywa jakościowa pozwalająca na najlepsze uchwycenie spojrzenia badanych na analizowany problem. Do badania, w ramach doboru celowego oraz metodą kuli śnieżnej zostanie zrekrutowane około 80 osób będących na różnych etapach życia (wnuki, rodzice oraz dziadkowie-emeryci). Przy doborze uwzględnione będzie również kontrolowanie dwóch podgrup: osób korzystających lub nie z dobrowolnych sezonowych szczepień na grypę. Z uczestnikami badania zrealizowane zostaną indywidualne pogłębione wywiady z elementami biograficznymi oraz ankiety.

W uzyskanym w ten sposób materiale zakodowane i wyodrębnione zostaną sposoby użycia języka do wyrażania opinii o szczepieniach, co pozwoli odtworzyć elementy reprezentacji oraz mechanizmy ich tworzenia. Reprezentacje zostaną przeanalizowane także pod kątem heurystyk oraz błędów poznawczych mogących wpływać na zachowania zdrowotne.

Na podstawie połączonych wyników analiz stworzona zostanie mapa pojęciowa przedstawiająca relacje między społecznymi reprezentacjami szczepień, powiązanymi z nimi heurystykami i różnymi decyzjami dotyczącymi szczepień, uwzględniająca również etapy życia i cechy socjodemograficzne. Końcowym rezultatem projektu będą rekomendacje tworzenia interwencji behawioralnych w zakresie szczepień ochronnych, tak aby uwzględniały one perspektywę osób, do których są one kierowane.

Projekt uzyskał finansowanie Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont Europa

• Kierowniczka projektu: dr Paulina Sekuła
• Członkinie zespołu: dr hab. Aleksandra Wagner, prof. UJ; dr Marta Warat
• Czas trwania projektu: 2023 - 2026

Organizacje partnerskie:

• CONSIGLIO NAZIONALE DELLE RICERCHE (CNR-IRPPS)
• AGENZIA NAZIONALE PER LE NUOVE TECNOLOGIE, L'ENERGIA E LO SVILUPPO ECONOMICO SOSTENIBILE (ENEA)
• FRAUNHOFER GESELLSCHAFT ZUR FORDERUNG DER ANGEWANDTEN FORSCHUNG EV (Fraunhofer)
• AFRICAN INSTITUTE FOR MATHEMATICAL SCIENCES-NEXT EINSTEIN INITIATIVE (AIMS Rwanda)
• PORTIA GGMBH (Portia gGmbH)

Opis:

gEneSys poprawia rozumienie płci i nierówności społecznych w politykach, procesach i rezultatach transformacji energetycznej poprzez nowe badania, które mają na celu uzupełnienie istniejących braków w wiedzy. Projekt ujmuje transformację energetyczną jako dynamiczny, wrażliwy na płeć i zorientowany na cele ekosystem innowacji społeczno-technicznych. W jego ramach wyróżnia się kilka "podsystemów": technologiczny, polityczny, społeczny, środowiskowy oraz ekonomiczny, z których każdy przyjmuje własną wizję zrównoważonego rozwoju, definiuje wartości i priorytety. W każdym z podsystemów działają aktorzy zmiany i interesariusze, którzy wpływają nie tylko na procesy wewnątrz podsystemu, ale także na to, co dzieje się w innych podsystemach.

Cele projektu gEneSys:

• współpraca pomiędzy partnerami z Europy i Afryki w celu uwypuklenia działań podejmowanych w UE i ONZ zmierzających do zapewnienia wszystkim dostępu do przystępnej cenowo i bezpiecznej energii, oraz pokazania, jak włączyć perspektywę płci do agendy zrównoważonego rozwoju (cel nr 7) by osiągnąć korzyści związane z równością płci
• uwzględnienie intersekcjonalnych aspektów nierówności płci i tym samym udoskonalenie rozumienia "włączenia społecznego" poprzez analizę zarówno istniejących danych jak i danych zebranych w ramach projektu
• ocena unijnych i krajowych ram dotyczących polityki energetycznej pod kątem uwzględniania aspektu płci
• analiza dostępnych statystyk dotyczących udziału i roli kobiet w sektorach związanych z energią jako badaczek, innowatorek, przedsiębiorczyń i pracowniczek; zgromadzenie nowych danych, pozwalających zrozumieć zachowania i postawy kobiet i mężczyzn wobec transformacji energetycznej
• opracowanie danych służących przygotowaniu transformacyjnych polityk klimatycznych i środowiskowych opartych na dowodach, uwzględniających podejście intersekcjonalne i pozwalających na zakwestionowanie struktur dyskryminacyjnych
• zastosowanie perspektywy płci do 400 priorytetowych pytań badawczych dotyczących nauk społecznych i humanistycznych, zalecanych w ramach projektu EU Energy SHIFTS, aby wspierać projektowanie badań z odpowiednio uwzględnionymi aspektami intersekcjonalnymi wymiaru płci
• poprawa zrozumienia, w jaki sposób państwa mogą wykorzystać przejście na zrównoważoną energię do rozwiązania problemu systemowej dyskryminacji płci w społeczeństwach
• zgromadzenie wiedzy na temat powstających kierunków i możliwości rozwoju karier zawodowych związanych z energetyką dla kobiet oraz przykładów mechanizmów wspierających ich większy udział w tej dziedzinie
• zaangażowanie szerszego grona podmiotów w Europie i Afryce zainteresowanych zmianą, aby pokazać korzyści płynące z wykorzystania równości płci jako dźwigni w osiąganiu zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego
• zademonstrowanie, w jaki sposób włączyć perspektywę intersekcjonalną w procesy wytwarzania, stosowania i przekazywania wiedzy na temat transformacji energetycznej.

• Więcej infomacji o projekcie: https://www.genesys-project.eu/
• Twitter: @gEneSys_horizon
• LinkedIn Group: https://www.linkedin.com/groups/12786780/